99%

Het 99%-logo van Occupy Wall Street.

De termen 99% en 1% zijn onderdeel van de Occupy Wall Street-beweging, en verwijzen naar een zogenaamde groeiende kloof tussen arm en rijk, waarbij 1% van de wereldbevolking meer rijkdom zou hebben dan de resterende 99%. De bekendste slogan van de Occupy-beweging is dan ook: "Wij zijn de 99%", maar de activisten associëren zich niettemin met mensen uit die zogenaamde 1%, zoals de actrice Susan Sarandon en van Russell Simmons.

Betekenis

De term "99%" zou een uitvinding geweest zijn van David DeGraw, die tevens vaak optreedt als een soort van aanspreekpunt van de Occupy Wall Street-beweging. Met deze term wordt verwezen naar het merendeel van de bevolking, die slechts over een fractie van alle rijkdommen ter wereld zou beschikken. Die rijkdom zou aldus, volgens deze logica, bijna uitsluitend in handen zijn van 1% van de wereldbevolking. Gezien de wereldbevolking momenteel wordt geschat op meer dan 7 miljard mensen, zou dit betekenen dat, op dit moment, de 1% vooralsnog uit 70 miljoen mensen bestaat.

Het concept van de 99% is wellicht geen accurate benadering van de werkelijkheid maar eerder een vorm van pseudo-economie, maar dat is waarschijnlijk ook niet de intentie van de Occupy-demonstranten: het gaat hier voornamelijk om een uiting die kan worden herleid tot het basisprincipe van "wij versus zij", oftewel "wij zijn arm en zij zijn rijk". Dit speelt in op de reeds eeuwenlange stigmatisatie dat rijk zijn om de één of andere reden een misdaad zou zijn, en dat deze mensen per definitie allemaal verantwoordelijk zijn voor alles wat fout gaat in de maatschappij. Het is een veelgebruikte methode om de eigen gedeelde verantwoordelijkheid binnen de maatschappij van zich af te schuiven. Ook Oxfam maakt gebruik van deze populistische terminologie.

Rijkdomherverdeling

David DeGraw beweert geen communisme rijkdomherverdeling te willen, maar stelt tegelijk wel dat het een misdaad tegen de mensheid is als sommigen meer geld hebben dan anderen. Rijk zijn, ook als het geld op eerlijke wijze werd verdiend, wordt dus vooralsnog beschouwd als een soort van "diefstal" en misdaad. Deze ingesteldheid vertoont vrij veel gelijkenissen met het communisme, al is het niet duidelijk of DeGraw zich hiervan bewust is.

Alle kritiek op deze ideologische stelling wijst DeGraw van de hand door te stellen dat tegenstanders "gepropagandeerde geesten zijn die impulsief dit perspectief willen verwerpen als het demoniseren van rijke mensen". Hoewel het hier inderdaad duidelijk gaat om het demoniseren van rijke mensen, geeft hij vooralsnog aan dat Occupy geen probleem heeft met rijke mensen, enkel met mensen die zich verrijkten door de economie te laten crashen. 

Er zijn wel degelijk rijken die opteren voor een hogere belasting voor henzelf. De meest bekende rijjke zakenman die dit standpunt inneemt is Warren Buffett, en het belastingsplan wordt dan ook de "Buffett Rule" naar hem genoemd. Hoewel dit in de richting gaat van de vooropgestelde rijkdomherverdeling, valt DeGraw hem niettemin toch aan op website ampedstatus.com. Het idee dat de rijken geen, of veel te weinig belastingen betalen is echter onjuist: in werkelijkheid betaalt 1% van de rijkste bevolking in Amerika zo'n 28% van alle belastingen aan de staat. 

De 99% in de realiteit

Indien de financiële ongelijkheid zo sterk uit balans is als Occupy-activisten graag beweren, stelt zich de vraag waarom mensen niet massaal op straat komen om hiertegen te protesteren. Hiermee bedoelen we niet de Occupy-manifestaties, die in realiteit eigenlijk maar een heel kleine vertegenwoordiging is (véél minder dan 1% van de wereldbevolking, om maar een idee te geven), maar wel daadwerkelijk grootschalige opstanden. In plaats van op straat te komen, gelooft ongeveer de helft van de Amerikanen dat hun regering teveel geld uitgeeft aan de arme mensen en vinden ze dat de regering zich teveel moeit met de economie.

Om deze situatie beter te kunnen begrijpen, dienen we een kijkje te nemen naar een onderzoek van de PSID (Panel Study on Income Dynamics) die duizenden families heeft geïnterviewd tussen 1968 en 2011. De resultaten van dit onderzoek luiden als volgt:

• 70% van de bevolking heeft zich gedurende ongeveer een jaar in het top 20-percentiel van inkomens bevonden.
• 53% van de bevolking heeft zich gedurende ongeveer een jaar zelfs in het top 10-percentiel van inkomens bevonden.
• 11,1% van de bevolking heeft gedurende ongeveer een jaar tevens tot de zogenaamde 1% van hoogste inkomens behoord.
• Het valt echter zelden voor dat iemand die opklimt tot de 1% daar ook langdurig kan blijven. Slechts 0,6% van de bevolking zal gedurende 10 jaar tot die top blijven behoren.

Ook is het belangrijk om naar de andere kant van de medaille te kijken: 45% van de Amerikanen hebben gebruik gemaakt van sociale bijstandsprogramma's zoals Medicaid en de zogenaamde "food stamps", wanneer ze de leeftijd van 60 hebben bereikt. Zo'n 54% van de Amerikanen die dezelfde leeftijd hebben bereikt, leefde op een gegeven moment op z'n minst één jaar in armoede. Tevens blijkt dat iemand die in een arme familie geboren wordt in Amerika, grotere kans heeft om arm te blijven dan iemand die arm geboren wordt in bv. een Canadese of Deense familie. Niettemin zijn er toch miljoenen Amerikanen die in de loop van hun leven de economische ladder weten op te klimmen. Het is dus in werkelijkheid niet zo dat de rijken steeds rijker en de armen steeds armer  worden.

De reden waarom de meeste mensen zich niet verzetten tegen de zogenaamde 1% is omdat ze ooit zelf tot een hogere inkomensklasse hebben behoord, en verwachten daar ooit terug toe te zullen behoren. De vraag is dus tot welke bevolkingsgroep we onszelf rekenen. Het verhaal van de 99% versus de 1% is dan ook niet realistisch: er is immers meer nuancering in de bevolkingsklassen dan enkel "superrijk" en "straatarm". Verschillende bevolkingslagen, zoals de zogenaamde "middenklasse" worden hierbij overgeslagen, een klasse die zich wellicht niet verwant voelt met de 1% maar evenmin met de 99%. In werkelijkheid is een groot deel van de westerse bevolking nog steeds "rijk" in verhouding met een groot deel van de resterende wereldbevolking.

Het demoniseren van de zogenaamde 1% is het demoniseren van een gezichtloze vijand, zoals bankiers en dikbetaalde directeuren van grote bedrijven. Er zijn echter ook nog tal van andere mensen die tot deze rijke klasse behoren: dokters, professoren, wetenschappers, rechters, landbouwers, piloten, en entertainers op gebied van kunst, media en sport. Indien we stellen dat de 1% bestaat uit mensen met een inkomen vanaf $593.000 USD, zouden de meeste Wall Street-bankiers niet eens tot deze groep behoren.

Wie kan gaan werken aan een vastgesteld minimumloon, een dak boven zijn hoofd heeft dat is uitgerust met nutsvoorzieningen zoals water en electriciteit, en zich een computer en internet kan veroorloven, behoort in de ogen van vele échte straatarme mensen nog steeds tot de symbolische "rijke 1%". Mensen die zich kunnen veroorloven om Occupy-acties te organiseren, en wekenlang in een tent in een park te overnachten omwille van hun ideologie, horen wat dat betreft in principe ook tot de "rijkere" klasse. Economie laat zich nu eenmaal niet definiëren door eenvoudige termen zoals 99% en 1%, die kort door de bocht zijn en geen rekening houden met de werkelijkheid, waarbij een groot deel van de bevolking van zichzelf niet weet aan welke van die twee kanten ze zouden staan in geval van een klassenoorlog.

De Illuminati als de 1%

Volgens een aantal complotdenkers zou de zogenaamde 1% in feite verwijzen naar de Illuminati, ook wel "de Elite" genoemd, die de touwtjes in handen zou hebben in de ganse wereld. Volgens sommige theorieën zouden ze satanisten zijn, en volgens andere dan weer Reptilian aliens, of beide. Volgens complotdenker Mark Dice zou deze elite niet 1% maar 0,001% van de wereldbevolking bedragen.

Zie ook

• Universeel basisinkomen
• Occupy Wall Street
• Pseudo-economie

Bronnen

• http://rationalwiki.org/wiki/Occupy_Wall_Street
• http://fortune.com/2015/03/02/economic-inequality-myth-1-percent-wealth/