Argumentum ad naturam, oftewel beroep op natuur, is een red herring-drogreden waarbij wordt geargumenteerd dat iets dat "natuurlijk" is vanzelfsprekend goed is, of gezonder dan iets dat "onnatuurlijk" is. Deze drogreden wordt veelvuldig toegepast door complotdenkers en kwakzalvers. Of iets al dan niet natuurlijk is, is echter geen criterium om te bepalen of het beter, gezonder of veiliger is.
Concept[]
Een argumentum ad naturam of beroep op de natuur is een drogreden waarbij wordt gesteld dat iets dat "natuurlijk" is, vanzelfsprekend goed is, en dus bijgevolg beter of gezonder is dan iets dat "onnatuurlijk" is[1]. Dit wordt vaak gebruikt door pseudowetenschappers en kwakzalvers om hun doelgroep te overtuigen van de superioriteit van hun producten of methoden. De drogreden is eveneens van toepassing voor biologische voeding en superfood, dat "gezonder" zou zijn omdat het "natuurlijk" is, in tegenstelling tot GMO dat "ongezond" zou zijn. De term "natuurlijk" is op zich erg vaag, en kan dus op verschillende manieren worden geïnterpreteerd. De Wet van behoud van massa leert ons dat de hoeveelheid massa of energie steeds hetzelfde blijft, omdat er geen nieuwe massa of energie kan worden gecreëerd. Enkel bestaande massa kan worden getransformeerd in een andere massa. Dit betekent dat, in principe, alles "natuurlijk" is, en iets dat niet kan bestaan binnen de natuurwetten zal eenvoudigweg ook niet bestaan.
Doorgaans zullen kwakzalvers argumenteren dat "natuurlijk" zoveel betekent als "niet synthetisch", of met andere woorden een stof die niet tot stand is gekomen als gevolg van menselijke interventie. Volgens die stelling zijn farmaceutische geneesmiddelen inderdaad niet "natuurlijk". Toch zijn de producten verkocht door kwakzalvers ook bewerkt, of worden sommige producten samengevoegd om een bepaalde chemische reactie te laten plaatsvinden, wat ook neer komt op menselijke interventie. Sommige kwakzalvers slagen er zelfs in om een actief ingrediënt helemaal te laten verdwijnen door verdunning, om het product dan vervolgens te verkopen alsof het nog meer effectief is dan wanneer het actieve ingrediënt nog wel aanwezig was. Dit komt neer op zoveel als beweren dat water na menselijke interventie beter zou zijn dan "natuurlijk" water zonder menselijke interventie. Alle stoffen kennen hun directe of indirecte oorsprong in de natuur, en het maakt niet uit of het resultaat van een chemische reactie het gevolg is van menselijke interventie of van natuurlijke omstandigheden. Het arbitraire onderscheid vertrekt eigenlijk van de premisse dat de mens zelf geen deel zou uitmaken van de natuur en dus "onnatuurlijk" zou zijn - terwijl het menselijk ras net zo goed vanuit de natuur is geëvolueerd als eender welke andere diersoort ook.
Voorstanders van "alles wat natuurlijk is", ook wel eens lieftallig geitenwollensokken genoemd, argumenteren vaak dat mensen vroeger gezonder waren dan nu, omdat er vroeger minder "synthetische", "chemische" of andere "onnatuurlijke" omgevingsfactoren aanwezig waren. Die redenering gaat echter niet op, omdat veel van de moderne ziektes - zoals kanker en de ziekte van Alzheimer - verschijnen op een hogere leeftijd[2]. Toen mensen nog "natuurlijk" leefden was de gemiddelde levensverwachting veel lager dan nu, waardoor men doorgaans niet lang genoeg leefde om zulke ziektes te ontwikkelen. Bovendien zijn een aantal oorzaken van kanker perfect "natuurlijk" te noemen, zoals tabak en alcohol.
Een vaak gebruikte vorm van deze drogreden is dat "alternatieve geneeskunde" (zoals kruidengeneeskunde) beter en gezonder is, omdat het geen gebruik maakt van synthetische of andere "onnatuurlijke" producten. De enige reden waarom die worden aangeprijsd is omdat Big Pharma er dan dik geld mee verdient, juist? In de realiteit heeft de farmacologie het gebruik van volledige plantenextracten verlaten om enkel de actieve bestanddelen te isoleren, en dit om een wel heel goede reden. De hoeveelheid van een actief ingrediënt in een plant kan verschillen omwille van allerhande factoren zoals geografische locatie, weersomstandigheden, het seizoen, de periode waarin de plant werd geoogst, de bodemgesteldheid, de manier waarom het bewaard werd, en de manier waarop het werd bewerkt. Door enkel het actieve ingredient te isoleren, of deze synthethisch te herproduceren, kan men de precieze hoeveelheid van een dosis bepalen, en andere ingrediënten die onnodig en zelfs schadelijk of giftig kunnen zijn worden weggelaten[3].
Het logische tegenargument is dat de natuur meer schadelijke dan heilzame elementen kan bevatten voor mens en dier. Virussen zijn ook natuurlijk, maar niettemin schadelijk voor de gezondheid en in bepaalde gevallen zelfs dodelijk. Hoewel in bepaalde gevallen iets "natuurlijk" beter kan zijn dan iets "onnatuurlijk", is het natuurlijkheidsgehalte een irrelevant criterium om dit te kunnen bepalen.
Voorbeelden[]
- Dit medicijn is gemaakt van natuurlijke kruiden, dus is het beter dan een farmaceutisch medicijn. (bepaalde kruiden kunnen erg schadelijk zijn voor de gezondheid, of het farmaceutisch medicijn kan effectiever werken dan het natuurlijk alternatief)
- Aspartaam is een onnatuurlijke zoetstof, dus slechter voor de gezondheid dan suiker. (aspartaam is bij normale consumptie geheel veilig bevonden en dus minder schadelijk voor de gezondheid dan suiker)
- Mensen kunnen een immuunsysteem opbouwen tegen ziektes, dus vaccinaties zijn onnatuurlijk en ongezond. (bepaalde ziektes, inclusief kinderziektes, zijn potentieel gevaarlijk en zelfs dodelijk, waardoor een preventief vaccin levens kan redden en epidemieën kan voorkomen)
- Cocaïne is natuurlijk, dus is het goed voor je. (cocaïne is afkomstig van de cocaplant, maar niettemin schadelijk voor de gezondheid)