Veelgebruikt logo van Anonymous
Anonymous is een internetgroep gevormd door een collectief van hackers activisten die zich opwerpt als een digitale protestbeweging. Vaak worden ze geassocieerd met de Occupy Wall Street-beweging, waarvoor ze veel publiciteit maakten. Anonymous verzet zich vooral tegen "censuur" en "copyright", vaak zonder goed te begrijpen dat die twee woorden absoluut niet hetzelfde betekenen. Ze worden ook "hactivisten" genoemd, hoewel de meerderheid van hun acties niet kunnen worden omschreven als "hacken" in de technische zin van het woord. De acties van Anonymous beperken zich in de meeste gevallen tot anarchistisch en leiderloos verzet tegen de standpunten waar ze niet akkoord mee gaan. En tot een verkleedpartij met Guy Fawkes-maskers.
Terminologie
De term "Anonymous" betekent "anoniem" of "naamloos". De keuze voor deze naam is wellicht ontstaan op 4chan, een populair internetforum waarop afbeeldingen kunnen worden geplaatst en becommentarieerd. Gebruikers kunnen op deze website ook anoniem afbeeldingen en reacties plaatsen, en in dat geval wordt de tag "Anonymous" aan hun posts toegewezen. Hierdoor ontstond de grap dat "Anonymous" telkens één en dezelfde persoon was, met tal van internet memes als gevolg. Dit zou een inspiratiebron blijken voor de activistengroep met dezelfde naam, wanneer deze voor het eerst actief werd met "Project Chanology" in 2008.
Filosofie
De groep Anonymous heeft geen strikt uitgelijnde filosofie, en vele van diens deelnemers verschillen bovendien van mening met elkaar[1]. De organisatie van de beweging, of eerder het gebrek aan organisatie, is een beetje vergelijkbaar met die van de terreurbeweging Al Qaida[2]. Als je gelooft in Anonymous, als je jezelf Anonymous noemt, dan ben je Anonymous. Behalve als je een vrouw bent, blijkbaar, want Anonymous blijkt een mannenwereld te zijn met soms zelfs een seksistische hint. Regel 30 van de 4chan-website, waar Anonymous is ontstaan in 2003, stelt immers "dat er geen vrouwen zijn op het internet", en de voorgaande regel stelt dat "alle vrouwen mannen zijn, en alle kinderen undercover FBI-agenten zijn"[3].
Internetcensuur
In brede zin is de groep gekant tegen internetcensuur, en richt het haar aanvallen op overheden, organisaties en bedrijven die ze beschuldigen van zulke censuur. Opvallend is dat Anonymous internetcensuur probeert aan te vechten door zelf internetcensuur toe te passen. Tevens hebben leden van Anonymous geen begrip van de betekenis van de term "censuur", een woord dat ze om de haverklap verwarren met "copyright". Blijkbaar is iedereen die een inbreuk op copyright aanvecht vanzelfsprekend een vijand van Anonymous. Copyright heeft echter niets te maken met censuur, het gaat om een inbreuk op de intellectuele rechten van iemands werk door het illegaal te kopiëren. Dit is dan ook geen kwestie van censuur maar wel van diefstal: als iemand bv. een groot geldbedrag heeft geïnvesteerd om een blockbusterfilm te maken, is het begrijpelijk dat hij die investering wil terugverdienen d.m.v. de verkoop van DVD's e.d.m., maar wanneer de film illegaal wordt gedeeld op het internet slinkt de verkoop van DVD's.
In feite zou de filosofie van Anonymous dus bijna als socialistisch of communistisch kunnen worden beschouwd: alles wat iemand maakt en op de markt brengt, zou volgens deze ideologie automatisch gratis gemeengoed van de bevolking worden, zonder dat de artiest of ontwikkelaar nog iets in de pap te brokken heeft. Het spreekt voor zich dat dit systeem alle vormen van innovatie ontmoedigt, aangezien niemand dan nog interesse zou hebben om te investeren in iets nieuw. Dat kan de leden van Anonymous duidelijk niet veel schelen, en zo heeft de groep in 2011 zelfs Sony aangevallen omdat het bedrijf wou voorkomen dat de Playstation 3 kon worden gehackt[4]. Ook de vergeldingsacties van Anonymous voor het offline halen van de website Megaupload, die eveneens heel wat illegale inhoud bevatte, zijn hier een duidelijk voorbeeld van.
Anonymous wil wel degelijk het internet ook vrijwaren van effectieve censuur, maar dan klaarblijkelijk wel mits vrijstelling van zichzelf. Anons zien er immers geen graten in om censuur op te leggen aan websites waar ze zelf niet akkoord mee gaan. De groep heeft in het verleden de website van de CIA platgelegd[5] via een DDoS-aanval (wat géén vorm van hacken is, zie verder). Tijdens de Arabische Lente werden eveneens de websites van de Egyptische en Tunesische overheden aangevallen[6]. Ook richtten ze hun pijlen op het Amerikaanse televisienetwerk PBS, nadat die een kritische documentaire had uitgezonden over Julian Assange; waaruit blijkt dat Anonymous vooral interesse heeft in eenzijdig propagandistisch activisme en niet in kritische, genuanceerde informatie. Totaal absurd was de beslissing van Lulzsec, een tak van Anonymous, om de startpagina van de website van PBS te vervangen door een artikel met de tekst "Tupac Still Alive in New Zealand". Dit is immers een hoax aangezien de rapper Tupac wel degelijk dood is[7].
Hoewel een aantal acties van Anonymous een duidelijk doel voor ogen hebben, worden in andere gevallen de aanvallen door hun eigen leden bekritiseerd als "slechts vechten om te kunnen vechten" of geraken ze het niet eens over de doelwitten die ze willen aanvallen. Zo argumenteren ze voor én tegen een aanval op de websites van de Amerikaanse overheid, Nasdaq, Visa, Amazon.com, en luchtvaartmaatschappijen; vaak niet omdat die het echte doelwit zijn, maar wel om zo in de aandacht te komen via de media. Een aanval op de pers zelf, die nochtans in vele gevallen mee verantwoordelijk is voor misleidende berichtgevingen, is echter uit den boze[8]. Het is in vele gevallen blijkbaar immers het doel van Anonymous om hun ideologische berichtgevingen in de media te laten verschijnen. Anonymous is van nature dan ook bedrieglijk: ze liegen wanneer ze hier geen reden toe hebben, ze spinnen verzinsels, en ze vertellen de waarheid op onverwachte en ongepaste momenten[9].
Ongenuanceerd activisme
Voor wie dezelfde mening is toegedaan als die van Anonymous, lijkt het ongetwijfeld allemaal heilzaam wat de organisatie doet: ze pakken immers het kwaad aan. In werkelijkheid is de wereld echter niet zo zwartwit als louter "goed" en "kwaad", en is er een belangrijke nuancering die Anonymous-activisten bewust of onbewust achterwege laten. In dat geval is er wel degelijk sprake van propaganda, die niet zelden politiek getint is. Zo ondernam Anonymous in 2012 actie tegen de Stop Online Piracy Act (SOPA) door de websites van de Amerikaanse regering offline te halen. Dit had een moment kunnen zijn van een inspirerend en geweldloos protest, maar de acties van Anonymous legden hier net een domper op en gaven de voorstanders van SOPA nog meer argumenten om hun wet door te duwen[10] door nadruk te leggen op de wetteloosheid op het internet[11].
Uiteindelijk won Anonymous er ook niets bij om de Amerikaanse overheidswebsites plat te leggen: ze konden zichzelf enkel op de borst kloppen voor het veroorzaken van een tijdelijk ongemak van websites die offline waren, maar enkele uren later was in de meeste gevallen alles weer normaal. Het was immers louter een DDoS-aanval, en van inbraak in de getroffen websites was geen sprake waardoor de schade heel beperkt bleef. Uiteindelijk heeft de groep dan ook niets anders gedaan dan het aanvechten van internetcensuur door zelf (tijdelijke) internetcensuur te verrichten, en dit d.m.v. het offline halen van websites waar ze persoonlijk niet akkoord mee gaan[12]. Zulke acties kunnen dan ook nooit leiden tot een goede uitkomst en oplossing.
De geloofwaardigheid van Anonymous kan in vraag gesteld worden wanneer ze zichzelf het recht toeëigenen om rechter te spelen en te bepalen wie de schuldige is, om deze "schuldige" vervolgens te censureren - terwijl Anonymous zich nochtans openlijk uitspreekt tegen alle vormen van internetcensuur. Het helpt hun geloofwaardigheid (of het gebrek eraan) tevens niet vooruit wanneer ze eenzijdige en misleidende propaganda voeren, en soms zelfs opzettelijk hoaxes verspreiden, louter met de bedoeling om media-aandacht te krijgen. Wanneer ze zich dan bovendien vergrijpen aan illegale en criminele daden op het internet, is een vergelijk met radicale en extremistische organisaties zoals Sea Shepherd niet meer zo ver gezocht. Sommige experts op het gebied van internetbeveiliging beschrijven Anonymous als een "dief die een juweel steelt, en in plaats van deze bij te houden zwaait hij ermee in het zicht van een menigte."[13]
Guy Fawkes-masker
Het Anonymous-logo met het Guy Fawkes-masker dat symbool staat voor de autoriteit van de Paus en onderdrukking van alle andere godsdiensten.
Anonymous-activisten zijn vooral te herkennen aan het witte masker van Guy Fawkes, zoals dit werd getoond in de film V For Vendetta uit 2005[14]. Guy Fawkes, waarop dit masker werd gebaseerd, was echter een Engelse militair die aan het begin van de 17de eeuw deelnam aan een complot genaamd het "Buskruitverraad". Het complot was bedoeld om de protestantse koning Jacobus I van Engeland en Schotland te vermoorden, met de bedoeling om terug een katholieke koning op de troon te installeren en aldus de autoriteit van de Paus opnieuw te laten gelden.
In feite heeft Anonymous, een anarchistische groep die rebelleert tegen autoriteit, dus eigenlijk gekozen voor een symbool dat staat voor de autoriteit van de Paus en de Rooms-katholieke Kerk. Het is opmerkelijk dat zij die Guy Fawkes het meest bewonderen eigenlijk het minste over hem weten; ze zijn er zich duidelijk totaal niet bewust van dat de ideologie van Fawkes meer gemeen heeft met de oerconservatieve Republikeinse politicus Rick Santorum dan met Anonymous of Occupy Wall Street[15]. Dit weerhoudt zowel de Anonymous als de Occupy-beweging er niet van om het symbool van religieuze onderdrukking toch voor zichzelf te adopteren[16].
Potentieel gevaar
Volgens de Amerikaanse veiligheidsdienst NSA zou Anonymous een potentieel gevaar betekenen voor de nationale veiligheid, en zou de groep in staat kunnen zijn om de mogelijkheid te ontwikkelen het Amerikaanse electriciteitsnetwerk plat te leggen[17]. Dit lijkt veeleer overdreven, aangezien zelfs experts in de veiligheidsindustrie Anonymous niet beschouwen als een belangrijke speler in de wereld van de cybercriminaliteit. Eén reden hiervoor is dat de groep vooral gebruik maakt van DDoS-aanvallen, waarbij men de server van een website overspoelt met overmatig webverkeer tot de server een tijdje plat ligt. Deze methode werd gebruikt door Anonymous op websites zoals die van de CIA, Visa en Mastercard. In werkelijkheid is er geen effectieve inbraak in de server, die na een tijdje vanzelf weer online komt.
Slechts in sommige gevallen is er echt sprake van "hacken", zoals het geval waarbij Anonymous een heleboek accountpaswoorden van de Sony-website openbaar had gemaakt, desondanks het feit dat deze accounts veelal tot onschuldige mensen toebehoorden. In een ander geval publiceerde Anonymous een bestand met informatie over voormalig senator Chris Dodd (nu voorzitter van de Motion Picture Association) en zijn familie. De informatie bleek onschuldig te zijn en had ook gevonden kunnen worden via andere openbare bronnen. In sommige gevallen is de poging tot een aanval zelfs schromelijk mislukt, zoals het geval met Paypal en Amazon.com. In die zin kunnen de daden van Anonymous worden beschouwd als een soort digitale grafitti, maar een daadwerkelijk gevaar is er hoegenaamd niet[18].
Men zou hier kunnen argumenteren dat het offline halen van een kinderpornowebsite een goede zaak was, maar Graham Cluley, een veiligheidsexpert van Sophos, beschouwt dit als contraproductief: het verwijderen van illegale websites dient te worden gedaan door de bevoegde autoriteiten, en niet door één of andere "internet-burgerwacht" die de wet in eigen handen neemt[19]. Als Anonymous op één manier daadwerkelijk gevaarlijk kan zijn, dan is het wel via aanvallen zoals deze en niet door websites die ze niet leuk vinden tijdelijk offline te bombarderen. Zo sloegen ze bijna hun eigen ruiten in door voorstanders van de SOPA-wet nog meer argumenten te geven die wet te bekrachtigen, en ook in het geval van kinderpornowebsites doet Anonymous wellicht meer kwaad dan goed.
Wanneer amateurs aan het hacken slaan op zo'n kinderpornowebsite is er namelijk het risico dat ze een lopend onderzoek belemmeren, en de politie verhinderen het nodige materiaal te verzamelen om een aanhouding te kunnen verrichten. In die zin is het mogelijk dat de daden van Anonymous net méér kinderen in gevaar brengen, aangezien de pedofielen op die manier kunnen ontsnappen aan een potentiële aanhouding. Ook kan het lekken van gebruikersnamen van kinderpornowebsites onschuldige mensen in problemen brengen, aangezien de kans groot is dat een pedofiel niet zijn echte naam zal opgeven op zulke websites. Het is dus steeds beter om gevallen van kinderporno op het internet aan de autoriteiten te melden en niet zomaar het heft in eigen handen te nemen[20].
Een gelijkaardige logica kan worden toegepast als het gaat om de aanvallen van Anonymous op jihadistische websites en twitteraccounts van moslimextremisten. Door deze websites offline te halen, wordt het beduidend moeilijker voor de veiligheidsdiensten om het doen en laten van moslimextremisten te blijven opvolgen[21][22]. Hierdoor is het ook moeilijker om eventuele nieuwe aanslagen te voorkomen. De terroristen op zich zullen er althans niet door gestopt worden: zij maken gewoon een nieuwe twitteraccount aan, of plaatsen een nieuwe website online, waar zij dan vervolgens hun communicatie naartoe verhuizen. In het slechtste geval levert het hen enkel een beetje vertraging op. In de meeste gevallen behoren de door Anonymous geviseerde Twitterprofielen niet eens tot terroristen, en worden onschuldige mensen de dupe hiervan, waardoor de aanpak van Anonymous steeds meer racistisch en xenofobisch van aard begint te lijken[23].
Werkwijze en acties van Anonymous
De gekende werkwijzes van Anonymous zijn de volgende[24]:
- DDoS (Distributed Denial of Service), waarbij verschillende mensen tegelijktijdig een website bezoeken en diens pagina's verversen (vaak via een geautomatiseerd script) tot de server overladen is en offline gaat, zodat niemand de website nog kan bezoeken. Dit is vergelijkbaar met een massa die zich voor de ingang van een gebouw plaatst zodat niemand anders nog binnengeraakt (een veelgebruikte tactiek bij vakbondsacties). Dit is in feite geen vorm van "hacken" en levert in de meeste gevallen ook geen schade op, aangezien de website een tijdje na afloop van de aanval gewoon weer online kan komen. 90% van de aanvallen die Anonymous uitvoert zijn niets meer dan DDoS-aanvallen.
- Doxing (of doxxing), waarbij persoonlijke informatie over iemand wordt opgezocht en vervolgens openbaar geplaatst. Dit gebeurt veelal aan de hand van openbare profielen op sociale netwerken, maar in sommige gevallen ook door te hacken. De bedoeling is hierbij veelal om iemand openbaar te beschamen, of anderen ertoe aan te zetten die persoon massaal te gaan lastig vallen of bedreigen via telefoon, e-mail, nep-pizzabestellingen of "black faxes" (waarbij faxen worden verstuurd met niets anders dan zwarte tekens om zo papier en inkt te verspillen en de faxlijn dagenlang bezet te houden).
- Effectief "hacken", iets wat echter maar zelden wordt gedaan door Anonymous, zoals bv. SQL-injections om databases van websites te kraken.
Een aantal van hun bekende acties zijn de volgende:
- Project Chanology (2008), waarbij de Kerk van Scientology werd aangevallen via "black faxing" en DDoS-aanvallen. Aanleiding was een copyright-overtreding op de blog Gawker waar Scientology op had gereageerd[25][26]. Tijdens fysieke protesten tegen de religie werden ook voor het eerst de Guy Fawkes-maskers in gebruik genomen.
- Operation Payback (2010), waarbij Airplex Software en tal van Bollywood-bedrijven werden aangevallen, omdat deze op hun beurt DDoS-aanvallen hadden uitgevoerd op websites met illegale inhoud (zoals The Pirate Bay). Later breidde de focus zich uit naar websites van organisaties voor een streng auteursrecht, advocatenkantoren, enz...
- Operation Avenge Assange (2010), waarbij Anonymous haar steun gaf aan WikiLeaks, de website die de door Julian Assange verkregen geheime diplomatieke informatie over de Verenigde Staten openbaar publiceerde. Alle websites die vermeend anti-Wikileaks gedrag vertoonden werden het doelwit van DDoS-aanvallen, zoals Paypal, Visa en Mastercard, omdat die geen betalingen aan Wikileaks wilden uitvoeren[27]. Op 10 december 2010 bracht Anonymous een manifest uit over vrije stroom van informatie, vrijheid van meningsuiting en vrij gebruik van internet, wat nochtans haaks staat op het uit de lucht halen van websites van andersdenkenden en ook niets te maken heeft met schending van copyright.
- Aanval op Westboro Baptist Church (2011), waarbij de websites van de Amerikaanse radicale en homofobe christelijke kerk werden belaagd door DDoS-aanvallen van Anonymous, naar aanleiding van diens radicale demonstraties bij o.a. begrafenissen van militairen en burgers[28][29]. Kort nadat een lid van Westboro Baptist Church in een radio-interview zei dat niets het "woord van God" het zwijgen kon doen opleggen, werden diens websites dagenlang uit de lucht gehaald. Nadien ontkende Anonymous dat ze een oproep hadden gedaan om de websites van de kerk aan te vallen[30].
- Occupy Wall Street (2011), een aantal protesten tegen de hoegenaamde "rijke 1%" die werden gesteund en verder verspreid door Anonymous naar o.a. Londen in 2012[31]
- Operation Darknet (2011), waarbij Anonymous websites aanviel die kinderporno publiceerden. Van één website, genaamd "Lolita City", maakte Anonymous 1589 gebruikersnamen buit die ze openbaar publiceerden[32]. Een gelijkaardige actie werd gedaan in 2012, waarbij eveneens gebruikersnamen werden gelekt van een vermoedelijke kinderpornowebsite[33].
- Operation Blackout (2012), waarbij Anonymous zich verzette tegen o.a. de SOPA-wetgeving. Wanneer de website Megaupload (die heel wat illegale inhoud bevatte) offline werd gehaald door de FBI[34] nam Anonymous wraak d.m.v. een reeks DDoS-aanvallen op websites van overheden en copyright-organisaties. Dit werd omschreven als één van de grootste DDoS-aanvallen ooit[35]. Niettemin waren de geviseerde websites nadien gewoon weer online.
- Betogingsacties (2014), waarbij Anonymous-aanhangers zich verkleedden met een Guy Fawkes-masker en de straat op gingen om te protesteren tegen "corruptie, ongelijkheid, werkloosheid en politiek bedrog". In Brussel, niet enkel de hoofdstad van België maar ook het hart van de Europese Unie, kon de beweging amper 80 betogers op de been krijgen met haar vage aantijgingen[36].
- Vergelding voor Charlie Hebdo-aanslagen (2015), waarbij Anonymous de aanslagen op het Franse satireblad Charlie Hebdo veroordeelden[37][38][39], en jihadistische websites en twitteraccounts van moslimextremisten offline haalden[40][41].
- Electronische holocaust (2015), waarbij Anonymous een uiting doet van antisemitisme door te dreigen om alle websites van Israël plat te leggen, onder de wansmakelijke noemer van "holocaust"[42].
- Operation KKK (2015), waarbij namen van honderden leden van de Ku Klux Klan openbaar werden gemaakt. Behalve dat er ook namen van onschuldige personen werden vernoemd en Anonymous zich dus schuldig maakte aan laster. Plots distantieerde Anonymous zich ervan, ondanks hun eigen stelling dat iedereen die zich identificeert met Anonymous, Anonymous voorstelt[43][44][45].
- Operation ISIS (2015), waarbij Anonymous na de aanslagen in Parijs de oorlog verklaarde aan ISIS (voor de zoveelste keer) en beweerde 5.500 Twitter-accounts van terroristen offline gehaald te hebben. Naast het feit dat we niet weten of dat wel degelijk gebeurd is in zo'n grote hoeveelheid, blijkt dat ook onschuldige mensen weerom het slachtoffer zijn geworden van dit "hacktivisme"[46]. Twitter neemt de door Anonymous gepubliceerde lijsten van vermeende terroristen niet serieus, en geeft aan dat deze totaal onjuist zijn[47]. De acties van Anonymous lijken steeds meer racistisch en xenofobisch van aard te worden[48].
- Rickrolls (2015), waarbij Anonymous beweert de communicatie van ISIS te kunnen verstoren door hun hashtags te bestoken met een link naar de video "Never Gonna Give You Up" van Rick Astley. Doordat dit nummer in hun hoofd zou blijven hangen, zouden IS-strijders om de één of andere reden niet meer in staat moeten zijn om degelijk te communiceren, althans toch in het fantasiewereldje waar Anonymous-leden in leven. In werkelijkheid haalt dat natuurlijk niets uit, het enige wat IS-strijders hoeven te doen is... de videolink niet aanklikken[49][50]. Het zoveelste dieptepunt van Anonymous is een feit.
Complottheorieën
Er heerst bij Anonymous-aanhangers vaak een geloof in paranoïde complottheorieën over o.a. de fictieve Illuminati. Het is echter niet duidelijk of ze er echt zelf in gevolgen of niet, in tegenstelling tot Occupy Wall Street-activisten waarvan wel duidelijk is dat er een sterk geloof in paranoïde onzin heerst[51].
Niettemin nam de Anonymous-website AnonHQ blindelings een satire-artikel over van The Spudd[52] met als titel: "Anonymous hacks Big Pharma; releases list of paid pharma shills". Deze lijst bevatte namen van respectabele wetenschappers zoals Steve Novella, Kevin Folta en Neil deGrasse Tyson, alsook van pro-wetenschappelijke Facebook-pagina's zoals "The Skeptics Guide to the Universe", en zelfs "The Spudd" zelf. Dit had op zich al een duidelijk teken aan de wand moeten zijn dat het gaat om satire, maar de onkritische Anonymous-activisten namen het vooralsnog voor waar.
Het artikel is inmiddels weggehaald van AnonHQ (kijk hier[53] voor Google Cache versie of verder hieronder voor screenshots), maar dit incident toont aan dat aanhangers van Anonymous wel degelijk geloven in Big Pharma- en andere paranoïde complottheorieën, en geen notie hebben van daadwerkelijke wetenschap of zelfs nog maar eenvoudigweg de realiteit. Zelfs wanneer satiresite The Spudd een tweede artikel met meer namen publiceerde[54], inclusief o.a. Barack Obama, Mark Zuckerberg, Skeptical Inquirer en Forbes Magazine, werd dit al even blindelings overgenomen door Anonymous.
Sommige complotdenkers gaan zelfs zo ver als het zelf fabriceren van video's in naam van Anonymous, vaak met titels zoals ANONYMOUS REVEALS NEW WORLD ORDER (hier huidig jaartal invullen)[55][56][57][58][59][60][61]. In werkelijkheid kan eender wie een Guy Fawkes-masker kopen om op een lid van Anonymous te lijken. En volgens hun eigen ideologie is iedereen die zich identificeert met Anonymous, een vertegenwoordiging van Anonymous - dus ook de Guy Fawkes-maskerdragende aluhoedjes.
Voorbeelden van complotdenken bij Anonymous-activisten
Hieronder enkele afbeeldingen en screenshots van de meest hilarische flaters van Anonymous.
Zie ook
Bronnen
Referenties
- ↑ http://www.theatlantic.com/technology/archive/2010/12/what-its-like-to-participate-in-anonymous-actions/67860/
- ↑ http://www.theguardian.com/technology/2012/sep/08/anonymous-behind-masks-cyber-insurgents
- ↑ http://www.theguardian.com/technology/2012/sep/08/anonymous-behind-masks-cyber-insurgents
- ↑ http://www.highbeam.com/doc/1P2-28794321.html
- ↑ http://www.theguardian.com/technology/2011/jun/16/cia-website-lulzsec-hackers
- ↑ http://www.theguardian.com/technology/2012/sep/08/anonymous-behind-masks-cyber-insurgents
- ↑ http://www.theguardian.com/media/2011/may/31/pbs-victim-hackers-wikileaks
- ↑ http://www.theatlantic.com/technology/archive/2010/12/what-its-like-to-participate-in-anonymous-actions/67860/
- ↑ http://www.wired.com/2012/06/anonymous-parmy-olson-review/all/
- ↑ http://www.cnet.com/news/anonymous-goes-nuclear-everybody-loses/
- ↑ http://www.adn.com/article/sopa-feds-go-after-megaupload-congress-reviews-anti-piracy-bills
- ↑ http://www.adn.com/article/sopa-feds-go-after-megaupload-congress-reviews-anti-piracy-bills
- ↑ http://money.cnn.com/2012/01/20/technology/anonymous_hack/index.htm
- ↑ http://www.imdb.com/title/tt0434409/
- ↑ http://rationalwiki.org/wiki/Guy_Fawkes
- ↑ http://www.nbcnews.com/id/45162958#.VQ86afmG-T9
- ↑ http://nationalcybersecurity.com/national-security-agency-calls-hacktivist-group-anonymous-a-threat-to-national-security/
- ↑ http://money.cnn.com/2012/01/20/technology/anonymous_hack/index.htm
- ↑ http://www.theregister.co.uk/2011/10/24/anonymous_fight_child_abuse_network/
- ↑ https://nakedsecurity.sophos.com/2011/10/24/lolita-city-and-other-alleged-child-porn-websites-attacked-by-anonymous/
- ↑ http://www.bbc.co.uk/newsbeat/30755975
- ↑ http://mic.com/articles/128797/how-anonymous-ghostsec-and-ctrlsec-are-really-fighting-isis-online
- ↑ http://gizmodo.com/anonymous-is-really-screwing-up-its-stupid-war-on-isis-1744170852
- ↑ http://rationalwiki.org/wiki/Anonymous
- ↑ http://www.highbeam.com/doc/1P2-15129123.html
- ↑ http://web.archive.org/web/20080128145858/http://www.nationalpost.com/news/canada/story.html?id=261308
- ↑ http://www.bbc.co.uk/news/technology-11935539
- ↑ https://archive.today/20120530215806/http://anonnews.org/?p=press&a=item&i=449
- ↑ http://www.rawstory.com/rs/2012/12/anonymous-vows-to-destroy-westboro-baptist-church-over-sandy-hook-picket-plans/
- ↑ http://www.bbc.co.uk/news/technology-12535456
- ↑ http://www.guardian.co.uk/uk/2012/may/01/occupy-movement-london-stock-exchange
- ↑ https://web.archive.org/web/20130420175332/http://www.technewsdaily.com/3316-anonymous-hackers-child-porn-sites.html
- ↑ http://www.nbcnews.com/id/47435855/ns/technology_and_science-security/t/anonymous-attacks-suspected-pedophiles-again/#.UYXHMrXqmSo
- ↑ http://www.nrc.nl/nieuws/2012/01/19/een-van-de-grootste-filehosters-ter-wereld-uit-de-lucht-gehaald/
- ↑ http://www.nrc.nl/nieuws/2012/01/19/anonymous-neemt-wraak-voor-neerhalen-megaupload/
- ↑ http://deredactie.be/cm/vrtnieuws/videozone/nieuws/binnenland/1.2139671
- ↑ http://www.volkskrant.nl/dossier-aanslag-op-charlie-hebdo/anonymous-verklaart-moslimextremisten-de-oorlog~a3827311/
- ↑ http://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/europe/france/11335676/Hacktivists-Anonymous-says-it-will-avenge-Charlie-Hebdo-attacks-by-shutting-down-jihadist-websites.html
- ↑ http://money.cnn.com/2015/01/09/technology/anonymous-charlie-hebdo-terrorists/index.html
- ↑ http://www.volkskrant.nl/dossier-aanslag-op-charlie-hebdo/anonymous-haalt-eerste-jihadsite-offline~a3827457/
- ↑ http://www.bbc.co.uk/newsbeat/30785773?ocid=canada_canada_ppc_outbrain
- ↑ http://www.standaard.be/cnt/dmf20150330_01605886
- ↑ https://news.vice.com/article/the-anonymous-leak-of-supposed-kkk-names-is-actually-kind-of-lame
- ↑ http://news.yahoo.com/innocent-people-may-kkk-list-anonymous-keep-releasing-003206714.html
- ↑ https://www.facebook.com/MayorRogero/posts/874100282704765
- ↑ http://www.independent.co.uk/life-style/gadgets-and-tech/news/anonymous-operation-isis-accused-of-wrongly-naming-innocent-people-after-paris-attacks-a6739291.html
- ↑ http://www.dailydot.com/politics/twitter-isnt-reading-anonymous-list-isis-accounts/?tw=dd
- ↑ http://gizmodo.com/anonymous-is-really-screwing-up-its-stupid-war-on-isis-1744170852
- ↑ http://www.theguardian.com/technology/2015/nov/20/isis-internet-copyright-anonymous-terror
- ↑ http://datanews.knack.be/ict/nieuws/anonymous-verstoort-communicatie-is-met-nummer-van-rick-astley/article-normal-628541.html
- ↑ http://rationalwiki.org/wiki/Anonymous
- ↑ http://thespudd.com/anonymous-hacks-big-pharma-releases-list-of-paid-pharma-shills/
- ↑ http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:Wx4VuwFTEgcJ:anonhq.com/big-pharma-hack-anonymous-releases-pharma-shill-names/+&cd=1&hl=en&ct=clnk&gl=be
- ↑ http://thespudd.com/anonymous-releases-second-wave-of-pharma-shill-names-from-big-pharma-hack/
- ↑ https://www.youtube.com/watch?v=AHph_O1Z0ME
- ↑ https://www.youtube.com/watch?v=apqkvlcVz9Y
- ↑ https://www.youtube.com/watch?v=qa6xgJ-Jsks
- ↑ https://www.youtube.com/watch?v=s8b5kLwuXx4
- ↑ https://www.youtube.com/watch?v=bWJFAdup25Q
- ↑ https://www.youtube.com/watch?v=fhprwXxetAQ
- ↑ https://www.youtube.com/watch?v=oGYtItll7-s