Hoax wiki
Advertisement
Snopes

Het logo van Snopes.

Snopes is een Engelstalige website gericht op het onderzoeken en weerleggen van domheid hoaxes, urban legends, en andere verhalen van dubieuze origine. De onderzochte verhalen gaan over een breed spectrum aan onderwerpen zoals politiek, technologie, geschiedenis, wetenschap en pseudowetenschap, religie, fraude en virussen, enz. De slogan van Snopes is "Rumor has it".

Concept[]

Snopes werd in 1995 opgericht door David en Barbara Mikkelson, aanvankelijk uit interesse voor urban legends. Intussen is de website uitgegroeid tot een vaste waarde voor zowel folkloristen en journalisten als gewone internetgebruikers die zich afvragen of circulerende verhalen en kettingbrieven wel degelijk enige waarheid bevatten. Snopes is een volledig onafhankelijke en apolitieke website die enkel wordt gefinancierd door inkomsten van advertenties[1][2]

Ondanks de onafhankelijkheid van Snopes, wordt de website alsnog geregeld beschuldigd van vooringenomenheid op vlak van politiek, religie, wetenschap e.d.m. De aanklagers zijn in dit geval echter voornamelijk mensen die zelf een sterke vooringenomenheid hebben, complotdenkers, alsook propagandisten of kwakzalvers die er voordeel uit halen als een vals bericht blijft circuleren. Zo zullen Republikeinse aanhangers Snopes beschuldigen van een linkse vooringenomenheid wanneer een rechtse politicus terecht wordt gewezen, en zullen Democratische aanhangers de website beschuldigen van rechtse vooringenomenheid als een linkse politicus terecht wordt gewezen. Sommige kettingbrieven proberen een weerlegging door Snopes al op voorhand te neutraliseren door te stellen dat Snopes hun bewering al heeft bevestigd.

Mensen die geloven dat de maanlanding nep was, dat 9/11 een "inside job" was of dat president Obama zijn geboortecertificaat heeft vervalst, zullen sowieso beweren dat Snopes geen betrouwbare website is, omdat enkel de (onbewezen!) beweringen van henzelf "de waarheid" bevatten. Volgens vele complotdenkers maakt Snopes zelfs deel uit van "het complot", en worden de Mikkelsons betaald door een "geheime bron", lobbyisten, de regering, de CIA[3] Big Pharma, de "Elite", de Illuminati, en misschien zelfs de Reptilian aliens zelf. Terwijl Snopes haar beweringen steeds weet te onderbouwen met bronvermeldingen, doen complotdenkers dat steevast niet.

De website Hoax-Wijzer zou kunnen worden beschouwd als een Nederlandstalig initiatief vergelijkbaar met Snopes.

Snopes got snoped?[]

Zie hoofdartikel: WorldTruth.tv

Op 3 januari 2013 kwam de complottheorieënwebsite WorldTruth.tv uit met wereldschokkend nieuws: Snopes got snoped[4]! Volgens hun "onthullingen" zou Snopes het werk zijn van slechts twee personen die alles opzoeken via Google! Hoe verschrikkelijk toch, dat mensen informatie durven opzoeken via Google, gewoon ondenkbaar! Dat WorldTruth.tv haar eigen website dan zou mogen sluiten, als ze daar zelf ook eens kritisch opzoekwerk zouden doen via Google, is bij webmaster klaarblijkelijk nog niet doorgedrongen.

Volgens WorldTruth.tv is het brekend nieuws dat Snopes.com wordt gerund door twee personen, en niet door "een groot kantoor van onderzoekers die de openbare dossiers bestuderen in Washington of in bibliotheken", of door "een team van advocaten die een census bereiken over de huidige rechtspraak". Erger nog, meneer en mevrouw Snopes zouden zelfs helemaal geen formele achtergrond of ervaring hebben in verkennend onderzoek! Dat Snopes.com reeds bestaat sinds 1995, intussen meer dan 20 jaar, geldt blijkbaar niet als zijnde "ervaring". Dat de webmaster van WorldTruth.tv zelf niet in staat is tot de eenvoudige daad van "fact-checken via google", mag meteen blijken van de grote hoeveelheid onzin die hij op zijn website publiceert. 

Het beste van al moet echter nog komen: WorldTruth.tv heeft er "verschillende jaren" over gedaan om deze schokkende informatie over Snopes te ontdekken, en pas recent waren ze in staat om het tot op de bodem uit te spitten! Heeft niemand hen daar dan verteld dat je op de Snopes.com website gewoon naar "About Snopes.com"[5] kan gaan, waar alle voorgenoemde informatie zo te lezen is, geschreven door meneer en mevrouw Mikkelson zelve? Dat zogenaamd "jarenlang onderzoek" bevat dus eenvoudigweg informatie die in een kwestie van enkele seconden te raadplegen is.

Wat is het dan, dat Snopes dan zo verkeerd zou hebben gedaan volgens WorldTruth.tv? Helemaal niets, natuurlijk, maar het ultieme bewijs dat Snopes een onbetrouwbare bron is moet komen van een artikel over een verzekeringsagent die een anti-Obama-bord had opgehangen boven het uithangbord van zijn zaak. Snopes.com zou dit "veroordeeld" hebben, hoewel geen zulke veroordeling te vinden is in hun artikel hierover[6]. Verder wordt Snopes ervan beschuldigd dat ze het bedrijf van die verzekeringsagent niet zouden hebben gecontacteerd, terwijl ze beweerden dat wel te hebben gedaan. Inmiddels heeft ook Factcheck.com het bedrijf gecontacteerd, en konden ze bevestigen dat het verhaal van het anti-Obama-bord waar was (zoals Snopes dus ook concludeerde), alsook het feit dat Snopes.com wel degelijk het bedrijf had gecontacteerd[7].

Snopes pleegt fraude?[]

Zie hoofdartikel: Daily Mail

Op 21 december 2016 pakte clickbait- en nepnieuws-website de Daily Mail uit met een exclusieve onthulling: David Mikkelson, de oprichter van Snopes, heeft GEFRAUDEERD MET HET GELD VAN DE WEBSITE OM PROSTITUEES TE BETALEN, EN HEEFT ZELFS EEN PORNO-ACTRICE INGEHUURD ALS MEDEWERKSTER VAN DE WEBSITE!!!!!111!!1!!!!!![8] Ramp o ramp, want Facebook zou in haar strijd tegen nepnieuws gebruik maken van Snopes, de website die schijnbaar naar eigen goeddunken bepaalt of iets echt of nep is, waarvan de oprichters door een vechtscheiding zijn gegaan. David Mikkelson zou volgens zijn ex-vrouw, Barbara Mikkelson, geld verduisterd hebben en dit hebben verkwist aan hoeren, terwijl zij volgens hem miljoenen van hun bankrekening zou gestolen hebben om een verblijf in Las Vegas te kopen. Inmiddels zou David Mikkelson hertrouwd zijn met Elyssa Young, een administratief medewerkster van Snopes die tevens escorte en pornoster is onder de naam Erin O'Bryn.

Dit alles zou op de één of andere manier moeten leiden tot de conclusie dat Snopes daarom niet in staat is om aan fact-checken te doen, of dat wat Snopes als nepnieuws bestempeld dan vanzelfsprekend wél echt moet zijn. Maar hier houdt de Daily Mail het niet bij: Mikkelson's nieuwe vrouw zou zich in 2004 kandidaat gesteld hebben als libertariër voor de Amerikaanse Congresverkiezingen, en dat terwijl Snopes beweert apolitiek te zijn! Dat is uiteraard onzin: een politieke voorkeur betekent niet dat een fact-check ook politiek vooringenomen is, of dat er propagandistische bedoelingen achter zitten - in tegenstelling tot de artikels van de Daily Mail zelf. En dan gaan we nóg een stapje verder: Kim LaCapria, één van de medewerksters van Snopes, zou een sex-en-fetish-blog hebben onder de naam "Vice Vixen" en bovendien cannabis roken (wat ze volgens de Daily Mail deed terwijl ze op Snopes aan het posten was). Het komt allemaal erg schreeuwerig en sensationeel over, maar heeft uiteindelijk niets te maken met het waarheidsgehalte van de website Snopes.

Of een verhaal waar is of nep hangt af van de feiten en de realiteit, niet van de persoon die een nepverhaal weerlegt, ongeacht wat zijn persoonlijke situatie of problemen ook mogen zijn. Het maakt niet uit of een medewerker van Snopes ook actief is (of was) in de seksindustrie, wat telt is dat de weerlegging van een hoax goed onderbouwd is met logische argumenten en verwijzingen naar betrouwbare bronnen. Maar uiteraard heeft de Daily Mail er geen voordeel bij om dit te vermelden, omdat de tabloid graag vasthoudt aan haar riooljournalistiek en de voorkeur geeft om sensationeel nepnieuws te publiceren. Fact-checkers zouden wel eens kunnen knagen aan de inkomsten van zulke tabloids, en zo heeft Snopes al tientallen onzinverhalen van de Daily Mail weerlegd[9]. Dus vond de Daily Mail er niets beter op dan de mensen achter Snopes persoonlijk aan te vallen in een poging om ze zo minder betrouwbaar te doen lijken. Het zegt uiteindelijk absoluut niets over de geloofwaardigheid van Snopes, want het hele artikel is slechts een ad hominem[10]. De vraag blijft trouwens nog maar hoe betrouwbaar het verhaal van de Daily Mail op zich is, aangezien haar publicaties doorgaans niet ernstig genomen mogen worden.

Het enige dat dus telt om de betrouwbaarheid van de website Snopes te bepalen, is de inhoud van de website Snopes zelf. Jan Harold Brunvand, een folklorist die tal van boeken heeft geschreven over urban legends en moderne folklore, beschreef Snopes als zo omvangrijk dat het zinloos zou zijn om zelf ook zulk een website op te richten[11]. Factcheck.org concludeerde dat Snopes op alle gebieden vrij van vooringenomenheid was[12][13], en de urban legends-onderzoeker van About.com beschreef de website als accuraat[14]. Beweringen van complotdenkers dat Snopes zou worden betaald door "de elite" zijn onzin gebleken: alle inkomsten van de website komen uitsluitend via advertenties[15]. The Guardian merkt eveneens op dat de Daily Mail er financieel belang bij heeft om twijfel te zaaien over Snopes[16]. Snopes heeft al talloze nepverhalen van de Daily Mail weerlegd, goed onderbouwd met bronvermeldingen, terwijl het aantal artikels van Snopes die door de Daily Mail zijn weerlegd tot op heden nog steeds nul is[17].

Argumentum ad Snopesium[]

Argumentum ad Snopesium is een drogreden die luidt als volgt:

"Snopes is run by liberals and a cat, therefore every story they debunk is actually true."

Dit vertaalt zich als volgt:

"Snopes wordt beheerd door liberalen en een kat, dus is elk verhaal dat ze weerleggen eigenlijk waar."

Snopesium

De drogreden werd op 31 december 2016 geïntroduceerd door de Facebookpagina "Genetically Modified Humans for Monsanto"[18], naar aanleiding van de verkiezingsoverwinning van Donald Trump en zijn post-truth-verkiezingscampagne enderzijds, en de onterechte aanval op Snopes door de Daily Mail anderzijds. Het argument luidt dat een verhaal of bewering die door Snopes wordt weerlegd als hoax, vanzelfsprekend wel juist en geen hoax is. De vermeende reden hiervoor is dat Snopes een linkse of liberale vooringenomenheid zou hebben, een argument dat vooral de vooringenomenheid bewijst van degene die het aanhaalt. Snopes is immers één van de meest neutrale en betrouwbare bronnen van informatie op het internet. 

Externe links[]

Zie ook[]

Bronnen[]

Referenties[]

Advertisement