Bowen-therapie

Bowen-therapie of Bowen-techniek is een pseudowetenschap waarbij men veronderstelt dat een welbepaalde fysieke manipulatie in de vorm van massages kan zorgen voor genezing van een aantal ziektes en aandoeningen. De werkzaamheid van deze techniek kan niet worden aangetoond, en (vermeende) artsen die Bowen-therapie aanbieden als een vorm van geneeskunde zijn dan ook vanzelfsprekend kwakzalvers.

Oorsprong

Bowen-therapie wordt genoemd naar diens "uitvinder", de Australiër Thomas Ambrose Bowen (1916 - 1982) - of Tom Bowen voor de vrienden. Bowen was nochtans geen medische arts of wetenschapper, en heeft nooit een medische opleiding gevolgd. Toen hij zijn "therapie" had uitgevonden, was deze dan ook geenszins gebaseerd op de wetenschappelijke methode, maar hij noemde het "een geschenk van God". Bowen heeft niettemin geprobeerd om zijn uitvinding te legitimeren, door naar zichzelf te verwijzen als "osteopaat". In 1981 probeerde hij lid te worden van het Australische register van osteopaten, en hoewel osteopathie eveneens een pseudowetenschap is werd hij zelfs hiervoor gediskwalificeerd. Zodoende heeft hij in zijn leven nooit aanspraak kunnen maken op ook maar enige vorm van licensie, en kunnen we dus zonder twijfel naar hem verwijzen als een kwakzalver.

Naar verluidt zou Tom Bowen maar liefst 13.000 patiënten per jaar behandeld hebben met zijn therapie, en in 1973 zou Bowen gezegd hebben ongeveer 65 patiënten per dag te hebben behandeld. Dit betekent dat hij hooguit vijf tot zes minuten aan elke patiënt zou kunnen hebben besteed, wat met de Bowen-therapie zoals vandaag de dag toegepast niet haalbaar zou zijn - en dit zeggen de aanhangers van deze pseudowetenschap zelf. De volledige benaming van deze vorm van pseudowetenschap is Neuro-Structurele Integratietechniek (Neuro-Structural Integration Technique), en werd pas verschillende jaren na het overlijden van Tom Bowen naam hem genoemd als "Bowen-therapie" of "Bowen-techniek". Andere benamingen zijn Fasciale Therapie, Fasciale Kinetica, Fasciale Bowen, Smart Bowen en Bowenwork.

Werking

Je verwacht je nu ongetwijfeld aan een gedetailleerde beschrijving van de methode die volgens Tom Bowen moet worden toegepast. Niets van dat, want Bowen heeft klaarblijkelijk nooit opgeschreven hoe de techniek precies werkt of moet worden toegepast. De Bowen-techniek, zoals die vandaag gebruikt wordt, berust dan ook slechts op de "observaties" van mensen die hem aan het werk gezien hebben, en op hun "interpretatie" hiervan - en laat al die interpretaties nu toevallig van elkaar verschillen! Eén van de meest bekende interpretaties is die van Oswald Rentsch (een osteopaat en dus eveneens een kwakzalver) en Elaine Rentsch (die een "diploma" heeft in "bachbloesemtherapie"). Vandaag de dag kan je de techniek zelf aanleren in amper 120 uur, of zelfs een workshop van slechts een weekend - enige medische studie of kennis is duidelijk niet vereist. Je vraagt je af waarom artsen nog moeite doen om universitaire studies te doen voor hun diploma?

Bowen-therapeuten beweren dat de techniek heilzaam is voor tal van ziektes en aandoeningen, zoals musculoskeletale pijn (zoals rug-, schouder-, nek- of kniepijn), fibromyalgie, CVS, migraine, hooikoorts en stress (toevallig zowat allemaal symptomen van vage aard die via het placebo-effect onderdrukt kunnen worden). De vermeende werking van Bowen-therapie is gebaseerd op fictieve gegevens zoals "chi" of "universele levensenergie" en menselijke "energiekolken". De slachtoffers patiënten leggen zich neer op een soort massagetafel, maar veelal zonder hun kleding te moeten verwijderen. Vervolgens worden er zachte en rollende massagebewegingen op het lichaam uitgevoerd, vooral nabij de spieren, pezen en het bindweefsel (fascie). Er volgen geregeld tussenpauzes tijdens deze massage, wat nodig zou zijn om het lichaam de tijd te geven zichzelf "tot rust" te laten komen. Zowat alles wat je nadien opmerkt, voelt of ervaart wordt bij voorbaat toegeschreven aan het effect van de Bowen-therapie, en zou zelfs "bewijs" moeten zijn dat de techniek effectief werkt. In werkelijkheid gaat het effect niet verder dan dat van een placebo, en het enige aantoonbare resultaat van Bowen-therapie is het reduceren van financiële middelen in je portefeuille.

In 2015 onderzocht het Australische Ministerie van Volksgezondheid de werking en doeltreffendheid van de Bowen-techniek, en concludeerde dat er geen wetenschappelijk bewijs kan worden gevonden voor de werkzaamheid ervan. Bowen-therapie kan in het beste geval worden beschouwd als een twijfelachtige geneesmethode en de afwezigheid van enige vorm van wetenschappelijk bewijs van de werkzaamheid maakt dat het hier slechts een vorm van kwakzalverij betreft. Wel een lucratieve vorm van kwakzalverij, zo blijkt, want er wordt al gauw meer dan 50 € per behandeling aangerekend, en vaak smeert men je een reeks aan van maar liefst 4 tot 7 behandelingen. Volgens de Bowen-kwakzalvers zelf staat een mooie toekomst voor hen nu reeds in de sterren geschreven - want de astrologie heeft het gezegd.