Complottheorie

Een complottheorie (ook samenzweringstheorie genoemd) is een theorie die een bepaalde gebeurtenis of situatie tracht te verklaren als het resultaat van een geheim complot, meestal met kwalijke intenties naar de bevolking toe. Hoewel sommige complottheorieën realistisch (kunnen) zijn, of in uitzonderlijk geval zelfs waarheid zijn gebleken, berust het merendeel op paranoïa en een gedeeltelijk of volledig gebrek aan realiteitszin.

Soorten complottheorieën

Complottheorieën kunnen opgedeeld worden in twee voorname categorieën: de plausibele en onrealistische complottheorieën. Er is immers een wezenlijk verschil tussen de twee:

• Plausibe complottheorie: soms ook wel "theorie van een complot" genoemd. Hierbij gaat het om een wetenschappelijke theorie, m.a.w. een theorie die degelijk onderbouwd is met neutrale, logische, rationele, kritische en wetenschappelijke argumenten. In wetenschappelijke termen is een "theorie" dus meer dan slechts "giswerk" of "een gok", maar een theorie die plausibel is op basis van onomwonden bewijsmateriaal. Aanhangers van onderbouwde theorieën worden om die redenen dan ook veelal "wetenschappers" genoemd, al zullen ze zich niet veel bezig houden met "theorieën van complotten".
• Onrealistische complottheorie: dit verwijst naar theorieën die niet gebaseerd zijn op logische argumentatie of sluitend bewijs, maar net wél op "giswerk". In de meeste gevallen bevatten ze een goede portie paranoïa, waardoor er onlogische  en irrationele connecties worden gemaakt tussen feiten en gebeurtenissen, om zo trachten een theorie te substantiëren. Dit soort complottheorieën worden veelal getypeerd door de opmerkelijke afwezigheid van bewijs, logica en rationeel denken, en opgegeven argumenten kunnen vaak zelfs zonder veel moeite worden ontkracht met effectief bewijs van het tegendeel.  Aanhangers hiervan worden veelal "complotdenkers" of "complottheoristen" genoemd.

Voorbeelden van échte complotten zijn de 9/11 aanvallen die door de Al-Qaeda werden beraamd en uitgevoerd (en niet door de Amerikaanse regering) en het Watergateschandaal van voormalig Amerikaans president Nixon. Aangezien de waarheid hiervan aan het licht is gekomen, gaat het echter niet langer om een complottheorie maar gewoon om een complot. Een ander voorbeeld is de Rijksdagbrand die mogelijk door de Nazi's zelf was aangestoken of gepland, een complottheorie die op zich plausibel is. Vanzelfsprekend zijn voorbeelden als deze geenszins bewijs dat ook alle andere (plausibele én onrealistische) complottheorieën vanzelfsprekend waar zijn - of meer realistisch zouden zijn. Zie verder voor een checklist om te bepalen of een complottheorie al dan niet als plausibel of als onrealistisch kan worden geïdentificeerd.

Betekenis van een "theorie"

Een voorbeeld dat de betekenis van het woord "theorie" als wetenschappelijke term illustreert is dat van de "evolutietheorie". Religieuze aanhangers van het creationisme geven vaak aan dat het hier gaat om slechts een theorie, zonder begrip te hebben van de terminologie. Het besluit van wetenschappers is echter niet zomaar een "gok" of speculatie omtrent de ouderdom van de wereld en het universum, en de manier waarop het is ontstaan. De theorie is immers gebaseerd op uitgebreid wetenschappelijk bewijs van verschillende vakgebieden. Hetzelfde kan niet gezegd worden van het creationisme, waarbij wordt beweerd dat alles in 6 dagen werd geschapen omstreeks 4004 v.C. Hierbij wordt de Bijbel aangehaald als bron, maar religieuze geschriften behoren vanzelfsprekend niet onder de noemer  wetenschappelijk bewijs. In die zin is het creationisme dan ook geen theorie op zich: een theorie verklaart immers vaststaande feiten, en dat is hier niet het geval. Het is geen feit dat de wereld 6000 jaar oud is, wel dat onze planeet talloze keren ouder is dan dat.

Op zich is de evolutietheorie natuurlijk helemaal geen complottheorie, al wordt dit door sommige religieuze complotdenkers wel gesuggereerd. De verschillende evolutie-complottheorieën zijn een toonaangevend voorbeeld van het gebrek aan bewijs, logica en rationeel denken dat een onrealistische complottheorie typeert. In die zin zou eigenlijk kunnen gesteld worden dat het gebruik van het woord "theorie" op zich complotdenkers teveel eer aandoet: hun argumenten berusten immers geenszins op bewijs of logische onderbouwingen, maar enkel op verzinsels hypothetische scenario's en speculoos speculatie, en dus zou de term "complothypothese" eigenlijk een correctere aanduiding zijn.

Gradaties in complottheorieën

Een classificatie van complottheorieën, zoals voorgesteld door Michael Barkun ziet er als volgt uit:

• Gebeurtenis-complotten: een complottheorie wordt verzonnen om een bepaalde gebeurtenis te verklaren, zoals bv. 9/11, de moord op president John F. Kennedy, de maanlanding, holocaustontkenning, enz...
• Systemische complotten: een complottheorie die focust op een bepaalde groep die ervan verdacht wordt heimelijke complotten te smeden, zoals de Vrijmetselarij, staatsregeringen, de wetenschappelijke en medische wereld, Bilderberg, de Verenigde Naties, de Europese Unie, Monsanto, enz...
• Supercomplotten: een combinatie van gebeurtenis- en systemische complotten, die worden samengesmolten tot één geheel waarbij bepaalde groepen verantwoordelijk worden geacht voor bepaalde gebeurtenissen, of op hun beurt zelfs deel uitmaken van een nog groter complot. Voorbeelden zijn de Illuminati, New World Order en Reptilian aliens.

Een andere gradatie van complottheorieën zou de volgende kunnen zijn:

• Reguliere complottheorieën: complottheorieën die door de meeste mensen worden aanvaard als geloofwaardig, of op z'n minst als instrumenteel geloofwaardig ("ik weet niet of het waar is, maar het zou wel kunnen"). Voorbeelden zijn aspartaam, GMO, Monsanto, vaccinatie-ontkenning, water fluoridering, de moord op John F. Kennedy, de moord op Prinses Diana, ...
• Vrij-paranoïde complottheorieën: complottheorieën die niet door de meeste mensen worden aanvaard, maar waar de aanhangers toch veelal instrumenteel gelovigen zijn. Voorbeelden zijn de Codex Alimentarius, 9/11, Area 51, Obama's geboortecertificaat (de birther-beweging), ...
• Sterk-paranoïde complottheorieën: complottheorieën die een hoog niveau van paranoïa en een laag realiteits- en geloofwaardigheidsgehalte bevatten, en waarvan de aanhangers veelal fervente gelovigen zijn die onmogelijk van het tegendeel kunnen worden overtuigd. Voorbeelden zijn de holocaustontkenning, chemtrails, ontkenning van de maanlanding, HAARP, Illuminati, New World Order, Reptilians, Nibiru, mind control, ...

Een onrealistische complottheorie identificeren

Hoe bepaal je nu of een complottheorie plausibel of onrealistisch is? Op zich is dat niet zo moeilijk, en dit kan met minimale inspanning reeds worden bepaald d.m.v. logisch en kritisch denken. Hieronder een checklist van vragen die daarbij helpen. Vanzelfsprekend is het zinloos om dit toe te passen op doorgewinterde complotdenkers, bij hen zal enkel een psychiatrische behandeling tegen paranoïa hopelijk nog soelaas bieden.

Omvang van het complot

Hierbij moeten we ons vragen stellen zoals: hoe groot is het complot? Hoeveel mensen maken deel uit van het complot? Is dat aantal voldoende om zulk complot tot uitvoering te brengen? 

Hoe omvangrijker een complot is, hoe lager de kans op volledige geheimhouding, en hoe minder plausibel. De theorie dat het Rijksdagvuur door Nazi's zelf werd aangestoken is plausibel, omdat dit een plot had kunnen zijn waar slechts heel weinig mensen bij betrokken waren. Als al die mensen dan hun mond houden, en hun sporen weten uit te wissen, wordt het erg moeilijk om de waarheid te achterhalen. Daartegenover staat bv. de kwakzalverij omtrent "alternatieve kankertherapieën" die zouden worden onderdrukt door de farmaceutische industrie. Dit impliceert dat niet enkelen, maar duizenden en zelfs miljoenen mensen wereldwijd in dit complot betrokken zijn - gaande van wetenschappers en professors tot dokters en apothekers (én hun assistenten). Die zouden allemaal deel moeten uitmaken van een soort geheimhoudingspact, om te voorkomen dat ze toevallig zelf de alternatieve kankertherapie ontdekken en bekend gaan maken. Dit schetst een erg onrealistische situatie.

Een ander voorbeeld is de complottheorie van de Illuminati, die zou bestaan uit verschillende (rijke) families wereldwijd. Ze zijn aldus met zoveel, dat er een veel grotere kans bestaat dat iemand uit de biecht praat en het complot ontmaskert. De ene generatie weet immers niet wat de volgende generatie zal doen in een erg veranderlijke wereld. De onwaarschijnlijk grote omvang maakt het bovendien erg moeilijk voor leden om zich duidelijk te onderscheiden van de niet-leden, en om te voorkomen dat niet-leden (bv. personeel direct of indirect werkzaam voor de VN of EU) het complot zouden ontdekken en openbaren. Dit geldt ook voor de media, die volgens sommigen mee in het complot zouden zitten, waarbij zowat alle journalisten (enhun medewerkers) ter wereld deel uitmaken van de samenzwering om te voorkomen dat er geheime informatie wordt onthuld door de pers. Het is onmogelijk om zulke zaken wereldwijd geheim te houden zonder dat ook maar één persoon iets lekt. Zelfs het afluisterprogramma van de Amerikaanse veiligheidsdienst NSA is gelekt omdat één persoon, Edward Snowden, dit heeft geopenbaard.

Een mathematisch onderzoek wees uit hoeveel mensen er maximaal bij een complot betrokken mogen zijn opdat het niet zou uitlekken, eveneens rekening houdend met de duurtijd voordat het begint uit te lekken. Zo zouden er bij een complot omtrent de maanlanding maar liefst 411.000 mensen betrokken moeten zijn, waardoor het na gemiddeld zo'n 3 jaar en 8 maanden had moeten uitlekken. Idem met het vermeende complot omtrent klimaatopwarming, waar 405.000 mensen bij betrokken zouden moeten zijn waardoor het na 3 jaar en 9 maanden had moeten uitlekken. Bij het complot dat vaccinaties onveilig zouden zijn zouden slechts 22.000 mensen betrokken moeten zijn als je enkel de WHO en CDC rekent, of 736.000 mensen als je de farmaceutische bedrijven erbij rekent, zou de waarheid al na 3 jaar en 2 maanden aan het licht moeten komen. Tenslotte dan nog een voorbeeld met vermeende "verzwegen" kankergeneesmethoden: hier zouden 714.000 mensen bij betrokken moeten zijn, waardoor het complot na 3 jaar en 3 maanden zou uitlekken. Kortom, eender welk van deze complottheorieën had inmiddels al jaren geleden uitgelekt moeten zijn. Het maximum aantal dat je bij een complot kan betrekken is 2521 mensen, waardoor het complot gemiddeld 5 jaar stand houdt, maar wil je dat het nog langer stand houdt moet je het aantal betrokkenen beperken tot minder dan 1000. Indien het gaat om een complot dat eeuwen stand houdt, mag het aantal betrokkenen niet meer dan 125 zijn. 

Praktische details van het complot

Bij een complot heb je vaak niet alleen mensen nodig, maar ook infrastructuur, technologie, geld, en andere praktische zaken. Als er zoveel geld nodig is, waar komt het precies vandaan en welke weg legt het af? Waar wordt het geld aan uitgegeven: welke infrastructuur, technologie en materialen? 

Een voorbeeld hierbij is de complottheorie die beweert dat de maanlanding nooit gebeurd zou zijn. Dit zou erg veel organisatie vereisen, inclusief het gebruik van filmstudio's die zwaartekrachtvrij moeten worden gemaakt, het vervalsen van bewijsmateriaal zoals foto's en maanstenen, en het betrekken van de media in het complot om iedereen dit verhaal te doen geloven. De omvang van zo'n complot lijkt meer werk te zijn dan effectief een bemande raket sturen naar de maan.

Een tweede voorbeeld is de schietpartij in de Sandy Hook-school in de Amerikaanse staat Connecticut. Dit zou volgens complotdenkers een "false flag" (valse vlag) zijn in een poging van president Obama om op te roepen tot het massaal ontwapenen van de Amerikaanse bevolking. Dit impliceert dat er een gans tafereel in scene werd gezet door professionele acteurs, waarbij zelfs kleine kinderen zich zouden ontpoppen tot professionele acteertalenten. Ook de school zelf zou erbij betrokken moeten zijn, en zowel kinderen als volwassen die worden geacht "dood" te zijn, moeten vervolgens zien te "verdwijnen" op de één of andere manier. Ook de dader, voor wie vervolgens een hele achtergrond zou moeten worden verzonnen, zit dan mee in het complot. Jammer dat ze voor één grandioze act hun professioneel acteertalent meteen vaarwel moeten zeggen, het prijskaartje dat ze hiervoor dan krijgen moet wel onnoemelijk hoog zijn. En dat allemaal om dan uiteindelijk... niet op te roepen tot het massaal ontwapenen van de Amerikaanse bevolking.

Voordelen van het complot

De volgende vraag die we ons logischerwijze moeten stellen is: waarom wordt het complot uitgevoerd? Wat zijn de doelstellingen van het complot, en welke voordelen biedt het de samenzweerders? Is dit de makkelijkste manier om de doelstellingen te bereiken, en zoniet, waarom wordt dan toch voor die manier geopteerd? En indien het gaat om een complot dat al jarenlang zou bestaan, wie haalt er welke voordelen uit om het in stand te blijven houden?

Laten we hierbij opnieuw het voorbeeld nemen van de maanlanding: wie heeft er voordeel bij om de ganse wereldbevolking te doen geloven dat de maanlanding heeft plaatsgevonden, als dat in werkelijkheid niet zo zou zijn? Je zou kunnen stellen dat de Amerikaanse eer op het spel stond in de zogenaamde "Space Race", maar ook dan zou het makkelijker zijn om effectief mensen naar de maan te sturen dan alles in z'n werk te stellen om de maanlanding te vervalsen. Bovendien is toenmalig Amerikaans president Nixon inmiddels overleden, is de "space race" allang voorbij, en is de politieke situatie nu beduidend anders dan toen, waardoor er geen reden meer is om het zogenaamde complot te blijven verzwijgen. 

Een ander voorbeeld is dat van 9/11, waarbij de regering van president George W. Bush verdacht werd zelf achter de aanslagen te zitten. Indien het een "false flag"-operatie zou zijn, waarom zou de Amerikaanse regering dan zulke ramp ensceneren? De vaak voorkomende verklaring tijdens het Bush tijdperk was dat hij zichzelf hierdoor meer macht zou kunnen toeëigenen - naar analoog met Senator Palpatine in de Star Wars films - om zich tenslotte als dictator te installeren. Het is zelfs mogelijk dat dit werd geïnspireerd door de Star Wars saga, en in feite dus een voorbeeld is van quasi-ostension. Niettemin heeft president Bush het Witte Huis zonder morren verlaten toen zijn tweede ambtstermijn afgelopen was, en heeft hij nooit geprobeerd om dictator voor het leven te worden. Bovendien zou, indien hij effectief verantwoordelijk was voor de 9/11 aanslagen, de daaropvolgende Obama regering deze informatie naar buiten kunnen brengen in een poging om de tegenpartij in een slecht daglicht te stellen. 

In het voorbeeld van de schietpartij in Connecticut, blijkt het ook dat het complot veel meer werk zou zijn dan wat het waard is. Uiteindelijk heeft het immers helemaal niet geleid tot de massale ontwapening van de Amerikaanse bevolking, zoals complotdenkers veronderstelden. Wel heeft president Obama opgeroepen tot strengere wapenwetten, maar die zijn er door tegenstribbelen van het Amerikaanse Congress slechts gedeeltelijk gekomen, en zouden sowieso niet hebben geleid tot een massale ontwapening. Indien hij onder één hoedje zou spelen met zijn Republikeinse tegenstanders in het Congress, is hun tegenstand hier ook geenszins het bewijs van. Ook dit voorbeeld leidt tot dezelfde veronderstelling als die werd geopperd over Bush: zichzelf installeren als dictator voor het leven. Indien dat echt het einddoel zou zijn - waarbij de dictator in kwestie er zich van bewust moet zijn dat hij in geen geval op populariteit mag rekenen bij de bevolking - dan had hij dat ook gewoon kunnen doen, zonder redenen ervoor te verzinnen via "false flags"-operaties. Hij is op dat moment immers toch al president, dus... who cares?

Blootstelling van het complot

De vragen die we ons hierbij stellen zijn: hoe heeft men het complot over lange periode geheim kunnen houden? Waarom heeft nooit iemand het complot verraden? Waarom werd het nooit geopenbaard door rivaliserende naties? Waarom zijn welbepaalde geheime signalen van de leden zo doorzichtig? En waarom ondernemen ze dan geen acties tegen de complottheorieënwebsites?

Zoals we eerder al hebben aangegeven in hey voorbeeld van de maanlanding, bestaat er in feite geen reden meer om het zogenaamde complot na een halve eeuw nog steeds geheim te houden. Ook zouden daaropvolgende presidenten het complot kunnen hebben onthuld, of op z'n minst de geheime diensten van rivaliserende naties zoals Rusland. Hetzelfde geldt voor o.a. 9/11 complottheorieën. Verder zijn de zogenaamde "handgebaren" van de Illuminati, die om de haverklap zouden getoond worden door staatsleiders en artiesten; waarom zouden ze blootstelling riskeren als ze geheime boodschappen ook op veiligere manieren met elkaar kunnen communiceren? En waarom zouden de samenzweerders zoveel moeite doen om geheimhouding in de media te bewaren, maar geen enkele actie ondernemen tegen de talloze complottheorieënwebsites die op het internet te vinden zijn?

Tegenstrijdigheden van het complot

Tenslotte zijn er dan nog de tegenstrijdigheden die vaak alle logica tarten. Hier dringt volgende vraag zich op: waarom zijn de samenzweerders zowel professioneel, georganiseerd en intelligent, als amateuristisch, chaotisch en onverstandig tegelijk?

Om opnieuw de maanlanding als voorbeeld te gebruiken: waarom zou de Amerikaanse regering zoveel in het werk gesteld hebben om de maanlanding te faken met vals bewijsmateriaal, maar toch niet de moeite doen om ervoor te zorgen dat er sterren zichtbaar zijn op de achtergrond, of dat de schaduwen juist vallen? Vanzelfsprekend zijn die argumenten sowieso geen bewijs dat de maanlanding niet echt zou zijn.

Een tweede voorbeeld is de schietpartij in de school in Connecticut. Als het allemaal acteerwerk zou zijn als onderdeel van een "false flag"-operatie van de regering Obama, waarom zou de president nadien dan een foto laten maken van zichzelf samen met één van de kinderen die hoegenaamd dood moeten zijn? En waarom zou die foto dan openlijk gepubliceerd worden? Of waarom zouden de acteurs, zoals één van de vaders die op een gegeven moment lachend in beeld kwam, dan zo makkelijk uit hun rol vallen als ze toch zo professioneel zouden zijn? En waarom is de strengeren wapenwet dan vooralsnog voor een groot stuk tegengehouden door het Congress, als beide politieke partijen in de VS toch onder één hoedje spelen? 

Tenslotte nog een bijkomend voorbeeld met chemtrails: indien het de bedoeling is om giftige chemicaliën onder de bevolking te verspreiden, waarom zou de regering die dan verspreiden op een hoogte die het minst effectief is maar wel het duurst is? Indien chemtrails echt zouden bestaan, zouden de giftige chemicaliën bovendien op deze manier ook het makkelijkst te traceren zijn, door zowat eender wie met de juiste apparatuur. 

Denkfouten

Indien bovenvernoemde argumenten zouden worden voorgelegd aan een complotdenker , zouden ze ongetwijfeld trachten deze te weerleggen met tegenargumenten. Hoewel die op zich vaak logisch klinken, worden er vaak verschillende denkfouten gemaakt. We zetten er hier enkele op een rijtje:

• De wetenschap zei ooit dat roken niet ongezond is terwijl het wel was, dus zeggen ze nu dat aspartaam in frisdrank niet ongezond is dus zal het ook wel schadelijk zijn. Fout: het is niet omdat de tabaksfabrikanten (die zelf tabak verkopen) ooit hebben geprobeerd om onderzoeksresultaten onder de mat te schuiven, dat wetenschappers (die zelf geen frisdranken verkopen) hetzelfde doen met aspartaam. Bewijs voor het één geldt niet vanzelfsprekend als bewijs voor het ander. Het is niet omdat één hond in je hand bijt bij het aaien, dat alle honden vals zijn; en het is niet omdat Osama Bin Laden een Moslimextremist was, dat alle Moslims extremisten zijn. Bovendien ontkracht dit vergelijk zichzelf: het waren wetenschappers die de gezondheidsgevaren van het roken hebben ontdekt én aangekaart. De kans dat ze nu plots zouden deelnemen aan een complot om de mensheid ziek te maken met aspartaam, terwijl ze dat een halve eeuw geleden met tabak niet hebben gedaan, is nihil. Zie Science has been wrong before.
• De 9/11 aanslagen waren in het voordeel van president Bush en zijn aandeel in de olie, dus dat is bewijs dat hij de aanslagen zelf beraamd heeft. Fout: bij elke gebeurtenis zijn er mensen die benadeeld en andere mensen die bevoordeeld zijn. Dat bewijst echter niet dat de bevoordeelde mensen vanzelfsprekend ook de oorzaak zijn van die gebeurtenis. Indien je morgen niet naar het werk hoeft omdat alle treinen in het land staken, is dat geen bewijs dat jij de treinstaking op touw hebt gezet. Zie Cum hoc ergo propter hoc.
• Het Watergate-complot bleek echt te zijn, dus is 9/11 ook een echt complot. Fout: het is niet omdat er één complot werd onthuld, dat dit vanzelfsprekend bewijst dat alle complottheorieën waar zijn. Bovendien zijn de meeste niet even realistisch en plausibel als het Watergate-complot. Iemand die zijn politieke tegenstander afluistert is geen bewijs dat aliens de wereld regeren. Zie Red herring.
• Ze ontkennen de complottheorie niet, dus moet het wel waar zijn! Fout: het negeren van een complottheorie zegt meer over het onzingehalte van de theorie zelf dan over het waarheidsgehalte. Regeringsleiders kunnen zich nu eenmaal niet bezighouden met te reageren op elk van de honderden complottheorieën die rond hen worden verzonnen en gepubliceerd op het internet. In uitzonderlijk geval wordt er wel eens een ludieke reactie op gegeven, omdat de complottheorie zodanig absurd is, of omdat het zo wijd verspreid is. Denk maar aan de reactie van NASA op de beweringen dat de wereld zou vergaan op 21 december 2012, of de reactie van het Witte Huis op de bewering dat de bodyguard van Obama een alien is.
• Ze ontkennen de complottheorie wel, dus moet het waar zijn! Fout: iets ontkennen staat niet gelijk aan iets toegeven; zoniet zou je eender wie van eender wat kunnen beschuldigen en altijd in je gelijk gesteld worden. Zo kan je bovendien ook zelf onterecht van iets beschuldigd worden, en dan is jouw ontkenning toch ook geen bewijs dat je het wel gedaan hebt? Voor complotdenkers is dit natuurlijk een handige werkwijze om overal bevestiging in te zien: wie iets toegeeft is schuldig, wie iets ontkent is schuldig, en wie geen van beide doet is ook schuldig. De enige die eeuwig onschuldig is, is... je raadt het al... de complotdenker zelf!
• Ze ontkennen de complottheorie, omdat ze er zelf deel van uitmaken. Fout: het al dan niet ontkennen (of negeren) van een complottheorie impliceert geenszins dat die persoon erbij betrokken zou zijn als er een daadwerkelijk complot was. Als iemand zegt dat ze géén lid zijn van het WWF, betekent dit ook niet dat ze vanzelfsprekend wél lid zijn. Een alternatieve versie van deze denkfout is de bewering dat complottheorieën-debunkers in feite sheeple zijn die zonder nadenken het slachtoffer geworden zijn van de zogenaamde propagandamachine van het complot. Met de term "sheeple" wordt hierbij vaker wel dan niet een belediging geïnsinueerd. Zie Shill gambit.
• Van oude bouwwerken zoals de Egyptische pyramides en Stonehenge is niet geweten hoe ze gebouwd werden, dus is dit het werk van aliens of buitenaardse technologie. Fout: iets dat in eerste instantie onverklaarbaar is, is niet vanzelfsprekend het resultaat van buitenaardse of goddelijke interventie, om de eenvoudige reden dat ook daar geen bewijs voor is. In dit geval zijn trouwens al verschillende theorieën voorgesteld die aantonen dat de mensheid zelf wél perfect in staat was om die bouwwerken neer te planten met de primitievere middelen die ze toen ter beschikking hadden. Zie Vals dilemma.

Een voorbeeld van een onlogische argumentatie van complotdenkers zou als volgt kunnen gaan:

• A: 9/11 was een inside job van de Amerikaanse regering onder het bewind van Republikeins president Bush, met de bedoeling om de krijgswet af te kondigen en de New World Order op te richten, en de bevolking te beheersen met mind control.
• B: Waarom heeft de daaropvolgende regering, onder Democratisch president Obama dit dan niet geopenbaard?
• A: Omdat ze allebei onder één hoedje spelen.
• B: Waarom werken de Republikeinen in het Congress de Democraten in het Witte Huis dan tegen wat betreft bv. een strengere wapenwet?
• A: Dat doen ze maar voor de schijn, terwijl ze achter de schermen alles samen afspreken.
• B: Waarom hebben ze dan niet gewoon afgesproken om toch de strengere wapenwet goed te keuren, en zo de ganse bevolking te ontwapenen?
• A: Omdat dat dan te hard zou opvallen voor de bevolking.
• B: Maar als ze toch van plan zijn een New World Order op te richten, waarom zouden ze dan moeite doen om dit te verhullen als het uiteindelijk toch zal opvallen?
• A: Omdat de bevolking dan in opstand zou komen.
• B: Maar als de regering mind control toepast op een ganse bevolking, kunnen ze toch voorkomen dat de bevolking in opstand komt door ze te manipuleren? En hebben ze helemaal geen "false flag"-operatie zoals 9/11 nodig om zichzelf als dictator te installeren.
• A: Je zegt dit allemaal maar omdat je niet wil dat ik het geloof, want je maakt zelf deel uit van het complot!
• B: Ik zeg gewoon dat het wel heel veel werk zou zijn voor niets, als ze de bevolking toch al in hun macht hebben met mind control technologie.
• A: Aha, je ontkent het niet dat je deel uitmaakt van het complot, dus maak je er wel degelijk deel van uit!
• B: Nee, ik behoor helemaal niet tot eender welk complot.
• A: Aha, je ontkent het, dat is dan het ultieme bewijs dat je deel uitmaakt van het complot!
• B: Ik verzeker je dat ik helemaal geen deel uitmaak van complotten, ik probeer gewoon door logisch te redeneren aan te tonen waarom je complottheorieën geen steek houden.
• A: Dan... dan... dan behoor je tot de sheeple die zonder nadenken alles herhalen wat de Elite van het complot zegt!

Vanzelfsprekend kunnen zulke gesprekken eeuwig blijven doorgaan, zonder dat de complotdenker ooit zal begrijpen hoe tegenstrijdig, onlogisch en onrealistisch zijn argumenten in feite zijn. Termen zoals sheeple worden vaak gebruikt door de complotdenkers van zodra ze geen argumenten meer kunnen verzinnen.

Voorbeelden van complottheorieën

Zie ook: Lijst van complottheorieën

Onderstaande lijst geeft een greep uit de talloze onrealistische complottheorieën weer:

Complottheorieën omtrent politiek, economie en maatschappij

• Holocaustontkenning: de Jodengenocide tijdens het Nazi-bewind van Duitsland zijn verzonnen
• 9/11 was een inside job van de Amerikaanse regering
• De Joodse Rothschild familie hebben alle oorlogen veroorzaakt
• De Joodse zakenman George Soros betaalt alles en iedereen dat niet in het kraam past van extreemrechts
• De maanlanding heeft nooit plaatsgevonden
• De moord op John F. Kennedy was onderdeel van een groter complot
• Barack Obama is niet geboren in de Verenigde Staten
• Vliegtuigen maken chemtrails in de lucht om ons te vergiftigen, of om mind control toe te passen
• De wereld wordt achter de schermen geregeerd door de Illuminati en Bilderberg
• De Illuminati heeft als doel de New World Order op te richten
• De Illuminati en de New World Order wil de bevolking opsluiten in FEMA-kampen
• De Illuminati en de New World Order wil iedereen indoctrineren met Project Blue Beam

Complottheorieën omtrent wetenschap en geneeskunde

• Ontkenning van klimaatopwarming
• HAARP is de oorzaak van georchestreerde stormen en andere extreme weersomstandigheden
• Fluoridering in het water dient om ons te vergiftigen
• De Codex Alimentarius will vitaminen illegaal maken
• Monsanto produceert GMO voedsel om ons te vergiftigen
• De Europese Unie staat het gebruik van e-nummers toe op ingrediëntenlijsten, zodat we niet kunnen zien welk vergif ons eten bevat.
• Aspartaam is een dodelijke artificiële zoetstof
• Big Pharma wil enkel geld verdienen, en niet patiënten genezen
• Vaccins werken niet, veroorzaken autisme of zijn een complot van Big Pharma

Complottheorieën omtrent buitenaards leven

• De wereld is een holle aarde (nu ja, dat is eigenlijk "binnenaards leven" dan)
• Buitenaardse wezens creëren graancirkels
• Buitenaardse wezens hebben al onze kennis naar de aarde gebracht als Ancient Aliens
• Een UFO is neergestort in Roswell en de regering houdt dit geheim
• De overheid houdt buitenaardse wezens vast in Area 51
• De Illuminati en/of de wereld wordt geregeerd door Reptilian aliens

Modeverschijnselen bij complotdenkers

Met het aluhoedje in je hand, kom je door gans complottheorieënland.

Het meest voorkomende modeverschijnsel bij complotdenkers is het dragen van een aluhoedje om te voorkomen dat ze zouden worden blootgesteld aan mind control technieken van "de regering". Dit is vooral populair bij de ufologen onder de complotdenkers, die geloven dat aliens hun gedachten kunnen aftappen of beïnvloeden. Om die reden worden complotdenkers soms ook "aluhoedjes" genoemd.

Bekende aluhoedjes complotdenkers

• David Icke
• Mike Adams van Natural News
• Alex Jones van Prison Planet en InfoWars
• Glenn Beck
• Nancy Lieder van ZetaTalk
• Martin Vrijland
• Micha Kat van Klokkenluider Online
• Mark Peeters
• John Consemulder

Zie ook

• Complotdenker
• Complottheorieënwebsites
• Lijst van complottheorieën
• Drogreden
• Nepnieuws
• De Conspiracy Theory Flow Chart

Bronnen

• http://rationalwiki.org/wiki/Conspiracy_theory
• http://rationalwiki.org/wiki/List_of_conspiracy_theories