Just asking questions (Nederlands: "ik stel maar een vraag"), afgekort JAQ, is een drogreden waarbij men een (ongefundeerde) beschuldiging, insinuatie of provocatie wil uiten zonder hier verantwoordelijk te worden gesteld. Je kan dan immers terugvallen op: "het was maar een vraag".
Concept[]
De "just asking questions"-drogreden stelt je instaat om een wilde beschuldiging, insinuatie of provocatie te formuleren en tegelijk verantwoordelijkheid te ontlopen, door deze beschuldiging als een vraag te formuleren[1]. Zo kan je een bewering maken zonder dat iemand je direct kan beschuldigen dat je het beweerd hebt, want "je stelde maar een vraag". Het komt er dus op neer dat iemand die deze methode gebruikt in feite een lafaard is, omdat hij iets wil beweren maar er geen verantwoording wil voor afleggen. Bovendien wil hij geen bewijs voor zijn bewering tonen, door een verschuiving van de bewijslast te creëren naar de tegenstander.
De intentie van deze techniek is het beïnvloeden van de opinie van de luisteraar, en wordt vaak gebruikt door zowel politici als complotdenkers. Zo kan men "vragen stellen" over 9/11, waarmee ze een complottheorie insinueren zonder zelf bewijsmateriaal aan te voeren waarom dit het geval zou zijn. Vooral Donald Trump maakt gretig gebruik van deze drogreden[2], en heeft zo meermaals "vragen gesteld" over de echtheid van het geboortecertificaat van Barack Obama[3].
Op zich is er niets mis met vragen te stellen, omdat je iets wil weten, bijleren, of beter wil begrijpen. Het is pas een drogreden als de vraag suggestief bedoeld is, en het antwoord reeds alom bekend is. In dat geval is de vraagsteller "moedwillig onwetend" en is de vraag een PRATT. De afkorting voor "just asking questions" is JAQ. Een variant hierop is "JAQing off", om iemand te omschrijven die gebruik maakt van deze drogreden[4].
De drogreden wordt ook gebruikt in de (pseudo-)journalistiek, vooral dan bij sensationele media en nepnieuws-websites, door de titel van een artikel als een vraag te formuleren. In dat geval is de Wet van Betteridge (Betteridge's Law of Headlines) van toepassing: Elke krantenkop die eindigt met een vraagteken kan worden beantwoord met het woord nee.
Voorbeelden[]
- Fiscus vult bevoegdheden zelf in: fiscale politiestaat niet meer veraf? (N-VA)
- Willen jullie meer of minder Marokkanen? (Geert Wilders)
- Wordt Nederland gerund door criminele organisaties? (complottheorieënwebsite gewoon-nieuws.nl)
- Wanneer is Nederland veranderd van een socialistische staat in een nationaalsocialistische staat? (complottheorieënwebsite EJ Bron)
- Michael Schumacher ongeval: toeval of planning? (complottheorieënwebsite Martin Vrijland)
- Buitenaardsen nog dit jaar bij de Verenigde Naties? (complottheorieënwebsite Niburu)
- Could it be, as some ancient aliens researches believe... (Ancient Aliens tv-programma)
- Is there some koynd of extraterrestrial connection? (David Childress, ufologist)