Leylijnen

Nieuw onderzoek met wichelroedes wees uit dat Leylijnen zijn ontstaan wanneer de aliens de aarde gebruikten als platform om Tron te spelen.

Leylijnen (Engels: Ley lines, Leys of Dragon lines) zijn vermeende geometrische lijnen die welbepaalde "krachtplaatsen", vaak prehistorische locaties zoals Glastonbury en Stonehenge, met elkaar verbinden d.m.v. energiebanen die zich onder het aardoppervlak zouden bevinden. Deze Leylijnen zouden zelfs kunnen worden gedetecteerd met zogenaamde "wichelroedes". In werkelijkheid gaat het om een pseudowetenschap die weinig tot niets te maken heeft met de realiteit.

Oorspronkelijke hypothese

Het concept van de "Leylijnen" werd voor het eerst vermeld door Alfred Watkins, een Britse amateurarcheoloog (met de nadruk op amateur). In 1921 kreeg hij plots een "inzicht", toen hij op een heuvel stond in Herefordshire, Engeland, om te kijken naar de archeologische onderzoeken van een Romeins kamp die er op dat moment gaande waren. Hij merkte immers op dat bepaalde paden schijnbaar een rechte lijn vormden doorheen het landschap. Vervolgens besloot hij dit na te gaan op een kaart, waaruit bleek dat een aantal belangrijke plaatsen eveneens op één lijn lagen ten opzichte van elkaar. 

Vervolgens werkte Watkins zijn hypothese uit, door te zoeken naar potentiële rechte lijnen tussen verschillende belangrijke (prehistorische) plaatsen in Groot-Britannië, zoals steencirkels, dolmens, hunnebedden, grafheuvels, alsook christelijke en andere historische plaatsen zoals kerken, kloosters en andere bouwwerken of steden. Hierbij baseerde hij zich op het werk van de Engelse astronoom Norman Lockyer, die eerder al had aangegeven dat prehistorische uitlijningen mogelijk waren georiënteerd op de zonsopgang en zonsondergang. 

Uit zijn onderzoek concludeerde Watkins dat deze rechte lijnen het resultaat moesten zijn van oude landwegen, meer bepaald reisroutes gevormd door mensen die de kortste weg probeerden af te leggen om van de ene plaats naar de andere te geraken. Zulke landwegen tussen prehistorische megalitische monumenten kunnen het resultaat geweest zijn van toenmalige pelgrims, terwijl handelaars via de meest rechtstreekse paden van stad tot stad trokken om hun waren aan te bieden. Deze hypothese werd door Watkins gepubliceerd in zijn boeken Early British Trackways en The Old Straight Track, gepubliceerd in respectievelijk 1922 en 1925.  

Tijdens zijn opzoekingswerk merkte Watkins op dat vele plaatsen een naam hebben die eindigt op -ley, of een variant daarvan zoals -ly, -lea of -leigh. Om die reden gaf hij deze lijnen de naam "Leylijnen" mee. Volgens Watkins was deze term een etymologische verwijzing naar de oude landwegen, die ooit zouden zijn aangelegd door "dodmen". De term -ley is echter afkomstig van -leah, wat verwijst naar een open vlakte in een bos (waar nadien dan wellicht een nederzetting is ontstaan). Voorbeelden van zulke Britse plaatsnamen zijn o.a. Barnsley, Beverley, Cantley en Leigh. 

Voorbeelden van Leylijnen

Watkins heeft zelf een aantal "Leylijnen" uitgetekend, en aanhangers van zijn hypothese zouden er eveneens nieuwe aan toevoegen. Hieronder enkele voorbeelden.

Kaart van Groot-Brittannië met St. Michael's Ley.

• Malvern Ley, die loopt door St. Ann's Well, de Wyche Cutting, Shire Ditch, Midsummer Hill, Whiteleaved Oak, enz...
• St. Michael Ley, die loopt van St. Michael's Mound in Cornwall door Glastonbury en tal van plaatsen genaamd naar St. Michael
• St. Mary Ley, die kruist met St. Michael's Ley in Glastonbury
• Stonehenge - Externsteine Ley, die loopt van Engeland naar Duitsland
• Clervaux - Wijnaldum Ley, die loopt van Luxemburg naar Nederland
• Lambertuslijn of Lambertus Ley, in Noord-Brabant (Nederland), genoemd naar zes Lambertuskerken die op deze lijn staan

Problemen met de hypothese

Op zich was het basisidee van Watson een vrij rationele hypothese. Het lijkt op zich logisch dat er rechtstreekse reisroutes zouden ontstaan tussen belangrijke religieuze plaatsen in de oudheid, al stelt zich hierbij wel de vraag wat er het eerst was: de religieuze plaatsen, of de reisroute ertussen? De meest logische verklaring lijkt dat de reisroutes zijn ontstaan als een gevolg van de religieuze plaatsen, en niet andersom. Niettemin is het wel mogelijk dat op belangrijke kruispunten van reiswegen plaatsen van handel zijn ontstaan, waaruit later een nederzetting of stad is gegroeid (al dan niet met -ley in de plaatsnaam).

Het eerste, en wellicht ook grootste probleem met de hypothese van Watson is echter het gebrek aan nauwkeurigheid waarmee hij gewerkt heeft. Op een kaart met een schaal van 1:63360 (1 inch = 1 mijl, oftewel 2,54cm = 1,60km) lijkt de lijn die een aantal plaatsen verbindt op het eerste zicht kaarsrecht te zijn. Dit is echter niet langer het geval op kaarten met een kleinere schaal, waarop blijkt dat een bepaalde plaats in realiteit toch een eindje uit de richting kan liggen. Op gewone kaarten neemt het symbool voor een kerk bovendien meer plaats in dan de daadwerkelijke grootte (op schaal), waardoor de lijn er recht op schijnt te lopen maar in werkelijkheid 50 meter naast de kerk loopt. 

Een tweede, en eveneens belangrijk probleem met de hypothese is dat de vermeende rechtstreekse reisroutes niet altijd even praktisch zijn in het daadwerkelijke landschap waar ze doorlopen. In een aantal gevallen lopen ze over stijle heuvels, rivieren, moerassen, e.d.m. Dit zou de reisweg onnodig moeilijker maken en de reiziger meer vertragen dan wanneer hij een andere, langere weg neemt om de hindernissen te omzeilen - waardoor hij dus geen kaarsrechte weg meer volgt. Op een vlak land zou een rechtstreekse lijn in een aantal gevallen plausibel kunnen zijn, maar het Britse landschap leent zich hier op vele plaatsen niet aan. Watson heeft hier geen rekening mee gehouden in zijn hypothese. Tevens zijn er op al die "lijnen"ook niet overal sporen te vinden van oude reiswegen. 

Een derde probleem is dat de heilige plaatsen die door de Leylijnen zouden worden verbonden, hetzij christelijke gebouwen als prehistorische structuren, niet allemaal op dezelfde moment werden gebouwd. Veel van die heilige plaatsen werden in heel verschillende tijdperken gebouwd en gebruikt. De constructie van Stonehenge alleen al heeft verschillende eeuwen in beslag genomen, terwijl andere megalieten toen reeds lange tijd bestonden en sommige nog niet eens gebouwd waren. In vele gevallen was er eveneens geen continuiteit in het gebruik van een aantal prehistorische heilige plaatsen: wanneer de cultuur van de megalietenbouwers verdween, eindigde vaak ook het gebruik van hun monumenten. Dit geldt niet enkel voor de prehistorische monumenten van Groot-Brittannië, maar ook voor die van elders in Europa en de rest van de wereld. Zelfs wanneer, in voorkomend geval, een kerk werd gezet op een voormalige heidense plaats, is de kans groot dat een aantal plaatsen op één en dezelfde Leylijn niet allemaal tegelijk in gebruik waren.

Prehistorische plaatsen zoals megalieten, grafheuvels, kerken en andere heilige plaatsen kan je op zodanig veel plaatsen vinden in Groot-Brittannië, dat de kans groot is dat een aantal onder hen gewoon per toeval op een (min of meer) rechte lijn liggen tegenover elkaar. Hetzelfde geldt met lijnen waarop verschillende kerken met dezelfde (of een gelijkaardige) naam te vinden zijn, zoals er in Groot-Britannië alleen al zo'n honderdtal kerken en kathedralen van St. Michael zijn. In Nederland zijn er dan weer een groot aantal St. Lambertuskerken en -kathedralen te vinden, omwille van het feit dat Lambertus een bisschop was van Maastricht in de 7de eeuw. Kortom, de densiteit van oude heilige plaatsen is zo dicht in Groot-Brittannië alleen al (waar Watkins zijn hypothese op had gefocust), dat eender welke lijn die je door het landschap trekt vanzelfsprekend wel een aantal van die plaatsen zal doorkruisen.

Deze kaart toont 80 uitlijningen van telkens 4 punten, die werden gevonden in 137 willekeurig geplaatste punten.

Het concept van een toevallige uitlijning van plaatsen werd onderzocht via de techniek van "shape analysis" (vormanalyse) om te achterhalen of die uitlijning al dan niet abnormaal veel voorkomt met megalitische plaatsen. Hieruit bleek echter dat de aanwezigheid van rechte lijnen niet hoger lag dan het gemiddelde, en dat er in feite geen sprake is van een opzettelijke uitlijning van megalitische monumenten. Het probleem met het Leylijnen-concept werd eveneens geïllustreerd door dezelfde oefening te doen met openbare telefooncellen. Aangezien hieruit bleek dat een groot aantal telefooncellen eveneens op één lijn lagen, moeten we dan veronderstellen dat er zoiets bestaat als een "telefooncel Leylijn"? Natuurlijk niet, de telefooncellen werden nooit opzettelijk zo geplaatst dat ze op rechte lijnen t.o.v. elkaar zouden staan. Een gelijkaardige test werd uitgevoerd met de vermeende uitlijning van Woolworths-winkels in het verre, prehistorische verleden van het jaar 2008, met dezelfde resultaten. De aanwezigheid van een uitlijning bewijst geenszins dat die lijn bijgevolg een artefact op zich is.

Energiebanen

Vaak wordt verondersteld dat de prehistorische volkeren een bepaalde kennis hadden, die nu verloren zou zijn gegaan voor ons. Zij zouden namelijk op de hoogte geweest zijn van deze Leylijnen, en daarom opzettelijk hun heilige plaatsen op deze lijnen hebben gelokaliseerd. Omwille van het feit dat megalitische monumenten vaak gehuld zijn in een gewaad van "mysterie", en tevens het focuspunt zijn van de Leylijnen-hypothese, ontstond de New Age-veronderstelling dat die lijnen in feite ondergrondse "energiebanen" zouden zijn. Deze energiebanen zouden zelfs doorheen heel de wereld lopen en andere bekende plaatsen met elkaar verbinden, zoals de Piramiden van Giza, Mount Everest, Sedona (Arizona) en Nazca in Peru. Het is hierbij belangrijk op te merken dat deze concepten latere toevoegingen zijn, en dat Alfred Watkins zelf nooit vermeende "spirituele" of "energetische" betekenis heeft gegeven aan de Leylijnen in zijn hypothese.

Het originele concept van Watkins werd gekaapt door New Agers zoals John Michell, die Leylijnen wist te linken aan de Chinese feng shui. Hierbij werd het Chinese spirituele concept van "Qi" (ch'i), de vermeende "energie" van een welbepaalde plaats, plots toegepast op de even vermeende Leylijnen. De Qi-energie zou enkel op een harmonieuze manier kunnen doorstromen indien onze leef- en werkomgeving hier specifiek aan zijn aangepast, wat vervolgens een invloed zou hebben op onze eigen energie, gezondheid en harmonie. Wanneer dit concept werd gemixt met de amateurarcheologie van Watkins, werd de veronderstelling geopperd dat de Leylijnen een gelijkaardige "energie" zouden bevatten. Klaarblijkelijk is het belangrijk dat die energie goed kan doorstromen - zoniet zouden de mensen die boven zo'n lijn wonen ziek worden (tenzij ze hun meubels op een andere plaats zetten, blijkbaar).

Vermeende stralingen

Volgens een aantal pseudowetenschappers en andere aanhangers van het Leylijnen-verhaal zouden bepaalde "stralingen" kunnen worden gemeten bovenop de Leylijnen en/of hun kruispunten. Vaak gaat het hier om radioactief radongas, dat ontsnapt door scheuren en breuklijnen in het gesteente, waardoor er een lijnpatroon lijkt te bestaan. Dat is ook wel zo, maar enkel op korte afstanden - op grotere schaal blijkt al snel dat die breuklijnen lang niet kaarsrecht lopen, maar wel kriskras en verbrokkeld. Als dusdanig kunnen zulke breuklijnen niet worden geassocieerd met Leylijnen, of op enige wijze worden aangevoerd als bewijs voor het bestaan van Leylijnen.

De pseudowetenschappers en New Agers maken er graag een punt van om te verwijzen naar Michael Persinger, een cognitieve neurowetenschapper aan de Laurentian University in Ontario, Canada. Hiermee hopen ze om hun beweringen over de energielijnen wetenschappelijk te legitimeren, aangezien Persinger beweert dat breuklijnen in de aardkorst sterke electromagnetische velden zouden veroorzaken, die een invloed hebben op de slaaplobben in de hersenen en je "bewustzijn" kunnen veranderen. Dit zou paranormale verschijningen hallucinaties veroorzaken met beeltenissen uit de populaire cultuur, zoals verschijningen van de Heilige Maria of waarnemingen van UFO's. 

Er zijn echter een aantal problemen met Persinger. Ondanks het feit dat hij wel degelijk een aantal peer-reviewde studies heeft kunnen publiceren, wordt hij in de laatste jaren steeds vaker bekritiseerd omwille van de slechte kwaliteit van zijn werk. Eén van zijn controversiële werken is de zogenaamde "God Helmet", die de temporale kwabben van de patiënt stimuleert met zwakke elektromagnetische velden om zo een "religieuze bewustzijnsstaat" op te wekken en de sensatie van een "etherische aanwezigheid in de kamer" te creëren. Dit onderzoek werd aan heel wat kritiek onderworpen.

Ook het onderzoek met betrekking op de magnetische velden van breuklijnen en hun effect op mensen is bijzonder omstreden, aangezien andere, onafhankelijke onderzoeken hetzelfde resultaat niet konden repliceren. De aanvankelijke resultaten van Persinger kunnen dan ook worden verklaard als louter een vorm van suggestibiliteit bij de deelnemers. Door de vatbaarheid van de deelnemers kon het onderzoek van Persinger niet op een neutrale, wetenschappelijk onderbouwde manier tot stand komen en zijn dus ook de resultaten onbetrouwbaar. Zelfs indien we vertrekken vanuit het idee dat de onderzoeksresultaten wel betrouwbaar zouden zijn, vormt dit geen bewijs dat paranormale verschijningen en ervaringen reëel zijn, enkel dat ze het gevolg zijn van hallucinaties en dus uitsluitend bestaan in het brein van degene die ze ervaart.

Niettemin is dit alles vooralsnog irrelevant, omdat het vertrekt vanuit de premisse dat de vermeende Leylijnen eveneens breuklijnen in de aardkorst zijn, en er is geen enkele aanwijzing dat dit het geval zou zijn. Bijgevolg kunnen "Leylijnen" dus ook geen enkele invloed hebben op mensen die boven zo'n vermeende energiebaan wonen, en heeft het vermeend "magnetisme" of een slechte nachtrust er niets mee te maken. Anekdotes van mensen die plots wel goed slapen omdat ze hun bed op een andere plaats gezet hebben, bewijzen enkel dat toeval wel degelijk bestaat. Om het tegendeel te bewijzen zouden de patiënten met slaapproblemen moeten worden opgevolgd (hoeveel kregen er advies, hoeveel daarvan konden daarna beter of net niet beter slapen, en hoeveel konden beter slapen zonder enig advies?), en worden opgedeeld tussen gelovigen en niet-gelovigen - en hieruit zal blijken dat het resultaat niet verder gaat dan het placebo-effect.

Dit alles niettegenstaande houden de New Agers vol dat de energiebanen echt zijn, en dus ook de vermeende stralingen die ermee gepaard zouden gaan. Deze stralingen zouden niet enkel het menselijk bewustzijn beïnvloeden, maar ook gevolgen hebben voor de natuur en de gewassen die boven zo'n Leylijn groeien. De vermeende langdurige en hoge dosis stralingen zou de groei van de gewassen, planten en bomen erboven afremmen, en de aanduiding van plaatsen waar geen of minder bomen groeien wordt als bewijs hiervan aangevoerd. Het betreft hier louter een geval van cherry picking, omdat op dezelfde vermeende lijn heel wat plaatsen zijn waar de natuur wel weeldig groeit, wat systematisch wordt genegeerd. Ook luchtfoto's die schijnbaar een lijn vertonen waar de begroeiing beduidend minder is, worden aangevoerd als bewijs zonder dat andere potentiële en realistische verklaringen worden overwogen.

Wichelroedes

Er is geen enkel wetenschappelijk bewijs van de aanwezigheid van energetische lijnen onder de grond, op eender welke plaats dan ook. Aangezien deze energie dan ook niet wetenschappelijk te meten is, beweren New Agers dat die enkel kan worden waargenomen via de zogenaamde "wichelroede". Volgens New Ager Tom Graves zou de aarde immers één groot levend organisme zijn, waarop zowel de megaltische monumenten als latere kerkgebouwen "in de meridianen van de aarde werden ingeplant als acupunctuurnaalden". Zodoende kregen de Leylijnen ook de benamingen als "krachtlijnen", "energielijnen", "aardstralen" of "energiebanen" mee. 

De wichelroede zou resoneren met de spirituele, psychische of mystieke energie die ondergronds door de Leylijnen zou lopen - op voorwaarde dat je erin gelooft en dat je je intenties "focust" op datgene wat je zoekt. In werkelijkheid zijn wichelroedes een zoveelste pseudowetenschappelijk New Age-instrument dat helemaal niet werkt, aangezien de vermeende resultaten enkel berust op vooringenomenheid en wishful thinking. Er zijn dan wel verschillende gevallen waarbij wichelaars de juiste aanwijzingen hebben gegeven voor boorputten, maar dat was niet vaker dan geologen. Water is vaak immers ook gewoon te vinden door het bestuderen van het terrein, de plantengroei, de plaatselijke grondsoorten, de vorm van het landschap, ... wat ook bij wichelaars onbewust een invloed kan hebben op hun keuze. Het is trouwens makkelijk om enkel je successen op te noemen, en de keren dat je ernaast zat (die wellicht groter in aantal zijn) te negeren. 

In de jaren '90 vond er een vier jaar durend onderzoek plaats met vijfhonderd wichelaars. Telkens wanneer ze onder gecontroleerde omstandigheden moesten zeggen of er in een ondergrondse buis al dan niet water stroomde, kwamen ze niet verder dan het toeval. Gelijkaardige resultaten werden opgetekend wanneer de wichelaars moesten zoeken naar een voorwerp in een afgesloten kist, of naar speciaal aangebrachte elektrische leidingen. Het uitslaan van de roede op zich is eveneens geen bewijs, maar slechts een gevolg van het Carpenter-effect zoals dit ook het geval is bij pendelen of een ouija-bord. Sommige wichelroedelopers beweren dat hun bevindingen eveneens kunnen worden gemeten met wetenschappelijke instrumenten, maar verder dan die bewering geraken ze niet - de conclusies die ze trekken uit de resultaten van die wetenschappelijke instrumenten zijn immers ook louter het resultaat van vooringenomenheid. Niet enkel het instrument, maar ook de methode en werkwijze bepaalt immers of iets al dan niet "wetenschappelijk" is.

Andere vermeende bewijzen

De vermeende energie die afkomstig zou zijn van Leylijnen zou, volgens sommigen, zowel "positief" als "negatief" kunnen zijn, afhankelijk van wat er op die plaats in het verleden gebeurd is. Indien er "donkere magie" wordt beoefend boven zo'n Leylijn, zou dit slechte gevolgen hebben voor het leven daarboven en zou de plantengroei en de aanwezigheid van wilde dieren op zo'n plek drastisch afnemen. Er zouden zelfs mensen zijn die zich bezig houden met het opzettelijk negatief beïnvloeden van de energie van de Leylijnen

Soms wordt er verwezen naar zogenaamde "Ley tunnels". In dit geval worden Leylijnen geassocieerd met lange, mysterieuze tunnels en geheime doorgangen zoals die worden vernoemd in folkloreverhalen. In werkelijkheid zijn zulke geheime tunnels echter niet meer dan een legende, en zijn ze in de praktijk vaak zelfs onmogelijk te graven over zulke lange afstanden omwille van obstakels zoals rivieren die de lijn doorkruisen. Zulke legenden bestaan over een tunnnel onder de kerk van St. Luke in Leek, en een tunnel van Old Auchans tot Dundonald Castle.

Leylijnen en aliens

Volgens de ufologie zouden Leylijnen dan weer mogelijk de "magnetische" vliegroutes van buitenaardse ruimteschepen aangeven, met kruisingen als vermeende hoogtepunten waar er naar verluidt meer UFO's zouden worden opgemerkt. Dit brengen ufologen tevens in verband met de Nazca-lijnen in Peru die, hoewel ze wel degelijk door de mens zijn gemaakt, goed zichtbaar zijn vanuit de lucht en volgens Ancient Aliens-theoristen bedoeld waren als aanwijzingen en vluchtpatronen voor buitenaardse ruimteschepen, vergelijkbaar met landingsbanen op een luchthaven.

Zo zouden de "Goden", of aldus de aliens, de informatie over Leylijnen eveneens bekend hebben gemaakt aan de prehistorische Britse bevolking. Dit betekent dat de eerste postcode-onderverdeling van Groot-Brittannië reeds in de oudheid is gebeurd door aliens, wat eveneens betekent dat hun aanwezigheid nu professioneel verborgen ligt in een buitenaardse organisatie genaamd "Het Postkantoor". Mensen die boven een Leylijn wonen (vooral als die "negatieve energie" bevat) zouden zelfs een groter risico lopen om te worden ontvoerd door aliens, vooral door Greys.

Ley Line Locator

In 2011 werd de "Ley Line Locator"-website opgericht door Tom Scott voor History Hack Day 2011. Op deze website kan je eender welke Engelse postcode ingeven, om dan te merken dat er sowieso minstens drie Leylijnen door lopen, waarvan er tenminste één ook Stonehenge kruist. Het komt erop neer dat, indien je enkel selectief de raakpunten meldt maar de gemiste plaatsen negeert, je Leylijnen kan maken van eender wat - zo maak je van de normaalste zaak iets schijnbaar erg spectaculair.

Bronnen

• http://rationalwiki.org/wiki/Ley_line
• https://www.technopolis.be/nl/fiche/weetjes/huis-en-tuin/werken-wichelroedes-echt/
• http://www.skeptical-science.com/critical-thinking/magical-ley-lines-debunked/