Hoax wiki
253px-FullMoon2010

De Maan: het hemellichaam dat eigenhandig verantwoordelijk is voor geweld, zelfmoord, je gezondheid, menstruatie en de geboorte van baby's. En nog veel meer lunacy...

Een maan is een natuurlijke satelliet die rond een planeet of eventueel een andere maan draait. Zo heeft de planeet Saturnus vijf manen, en Uranus zes. De aarde heeft één maan, maar die behoort wel tot één van de grootste in ons zonnestelsel. Onze eigen maan wordt  vaak eenvoudigweg "de Maan" genoemd, en wordt tevens ook aangeduid met het Latijnse woord "Luna".

Omwille van de prominente aanwezigheid van de Maan in onze hemel, heeft dit hemellichaam een belangrijke plaats verworven in tal van culturen en geloofsbelijdenissen over de hele wereld. Dit heeft geleid tot heel wat bijgeloof, en helaas ook tot allerhande vormen van pseudowetenschap, zoals astrologie, en zelfs complottheorieën over o.a. de maanlandingen.

Bijgeloof[]

De Maan is onderhavig aan heel wat superstitie, wellicht omdat het hemellichaam zo prominent in de hemel aanwezig is. De Maan speelt dan ook een belangrijke rol in wereldmythologie en lokale folklore, denk maar aan mensen die met volle maan in een weerwolf zouden veranderen, en de zogenaamde (maar onbestaande) "maanziekte" die ook de oorzaak zou zijn van slaapwandelen. Tijdens de middeleeuwen werd de term "maanziekte" gebruikt om te verwijzen naar epilepsie, waarvan men geloofde dat dit werd veroorzaakt door de maancyclus.

Het is ook een voorkomende misvatting dat de Maan zélf licht zou afgeven zoals de zon dat doet. Dit staat zelfs vermeld in de Bijbel[1], waar de zon het "grote licht van de dag" en de Maan het "kleine licht van de nacht" is[2] (en de sterren worden terloops ook even vernoemd). Dit is vanzelfsprekend helemaal onjuist: de Maan zelf geeft geen licht, maar reflecteert het licht van de zon die erop schijnt. Tot zover de wetenschappelijke waarde van de Bijbel maar weer.

Invloed van de Maan op het weer[]

Een oud maar nog steeds bestaand bijgeloof is dat de volle maan voor beter weer zou zorgen. Het lijkt immers aannemelijk dat, aangezien de Maan een bewezen invloed heeft op de getijden van de zee, deze ook invloed moet hebben op de atmosfeer van de aarde. Dat klopt inderdaad, maar de massa van de dampkring is véél kleiner dan die van zeeën en oceanen (water weegt nu eenmaal meer dan lucht), waardoor het effect bijzonder klein en bijna verwaarloosbaar is. En dat klein beetje invloed wordt al helemaal teniet gedaan door de veel grotere variaties door weer en wind. 

Zoals we hierboven al gesteld hebben, weerkaatst de Maan het licht van de zon, en bijgevolg dus ook een gedeelte van diens warmte. Het lijkt dus eveneens aannemelijk dat we warmer weer zouden mogen verwachten bij volle maan, maar ook hier is het daadwerkelijke effect verwaarloosbaar. De effectieve temperatuurstijging ten gevolge van volle maan is ongeveer 0,01°C. Dit alles kan bovendien worden gestaafd door de weerstatistieken, waar men in België en Nederland reeds in de 19de eeuw mee begon. Deze statistieken tonen geen enkele aanwijzing dat er een verband zou zijn tussen de maancyclus en goed of slecht weer. 

Het idee dat volle maan voor beter weer zou zorgen, heeft voornamelijk te maken met persoonlijke perceptie. Als het bewolkt is, zie je de (volle) maan immers niet. Het probleem is dus de omgekeerde redenering: het is niet goed weer omdat je de volle maan ziet, maar je ziet de volle maan omdat het goed weer is. Bovendien heb je meer tijd om een volle maan waar te nemen dan een halve maan, ook al is het in beide gevallen niet bewolkt. Het eerste kwartier is niet zichtbaar in de ochtend en het laatste kwartier niet tijdens de avond (en ook niet in de ochtend als er net ochtendgrijs is), maar een volle maan is de hele tijd duidelijk zichtbaar boven de horizon. Bovendien geeft een volle maan ook meer licht dan andere maanstanden, en valt dus sowieso meer op als het niet bewolkt is.

Tenslotte is wat mensen vaak een "volle maan" noemen niet noodzakelijk altijd een volle maan, want dit is per cyclus maar één moment het geval, en in alle andere gevallen is er nog (of alweer) een klein stukje af, ook al is dat met het blote oog soms heel moeilijk zichtbaar. Hoewel er officieel vaak gesproken wordt van een dag, of zelfs drie dagen, dat de volle maan duurt, is dit in principe niet juist en duurt de effectieve volle maan slechts enkele seconden[3]. We lijken dus vaker een volle maan te zien dan daadwerkelijk het geval is, en brengen hier allerlei weersomstandigheden mee in verband. Als iets dan klopt met onze verwachtingen (het is volle maan en het is goed weer), zijn we geneigd dit sneller te onthouden dan wanneer het niet overeenkomt met onze verwachtingen[4]

Meer geboortes bij volle maan?[]

Nog een diepgeworteld bijgeloof is dat er meer kinderen zouden worden geboren gedurende volle maan dan tijdens eender welk ander moment van de maancyclus. De reden waarom vele vroedvrouwen geneigd zijn dit te geloven is dat het gedurende een periode van ongeveer 10 dagen lijkt alsof het volle maan is. Zoals hierboven uitgelegd, is dat in werkelijkheid niet het geval, maar het ongetrainde oog zal vaak niet merken dat er nog (of alweer) een klein stukje af is. Een periode van 10 dagen op een maand van 30 of 31 dagen is goed voor maar liefst een derde van die maand. De andere maancycli (nieuwe maan, eerste kwartier en laatste kwartier) moeten het dan stellen met de overige 20 of 21 dagen. Dat er gemiddeld meer kinderen geboren worden op een periode van 10 dagen dan op een periode van 7 dagen of minder, is uiteraard evident en heeft dus niets te maken met een vermeende invloed van de volle maan zelf. 

De meeste beweringen omtrent een hoger aantal geboortes bij volle maan zijn slechts gebaseerd op anekdotisch bewijs, of met andere woorden verhalen en geruchten die helemaal niet als bewijs gelden[5]. Het is niet omdat je beste vriendin haar kind geboren is tijdens volle maan (en was het wel écht volle maan op dat precieze moment?), dat dit vanzelfsprekend ook representatief is voor het overgrote gedeelte van de geboortes. Tevens zijn ook zulke beweringen van vroedvrouwen gebaseerd op persoonlijke ervaring, die vaak erg onderhavig is aan persoonlijke perceptie en vooringenomenheid, en dus geenszins representatief zijn. Als het effectief zo zou zijn dat er meer kinderen geboren worden bij volle maan, zouden geboortestatistieken dit zonder probleem moeten kunnen bewijzen. En er is wel degelijk onderzoek naar gedaan.

Een studie uit 1959[6] en uit 1966[7] concludeerde dat er meer geboortes hadden plaatsgevonden tijdens de periode rond de volle maan. Dit bleek echter niet meer dan een gewone abnormaliteit te zijn, en het gaat dus niet om een uitzonderlijk hoog aantal geboortes. Niettemin worden studies met zulk resultaat maar al te graag geciteerd door websites die op deze manier hun bijgeloof kracht willen bijzetten d.m.v. cherry picking. Een andere studie uit 1957, die bijgelovigen niet geneigd zijn te citeren, kon bij een studie tussen piekmomenten van geboortes en de volle maan geen enkele correlatie vaststellen[8]. Dit geldt tevens voor een reeks andere en meer recente studies[9], zoals in 1987[10] en 2005 [11]. Het geloof in deze mythde kan dus worden toegeschreven aan het psychologische effect van cognitieve bias[12], waarbij men enkel kijkt naar bevestigend bewijsmateriaal en alle tegensprekende bewijzen negeert.

Pseudowetenschap[]

Michael-Jackson-Dancing-Moonwalk

Het effect van de Moonwalk op het menselijk lichaam zoals bewezen door Michael Jackson.

Helaas bestaat er naast het (relatief onschuldige) bijgeloof rond de Maan ook heel wat pseudowetenschap en zelfs kwakzalverij. De basis hiervan ligt in het geloof dat de Maan en haar cycli invloed uitoefenen op het menselijk lichaam. De Maan heeft immers een beduidende invloed op de getijden van de zeeën en oceanen, en het menselijk lichaam bestaat voor zo'n 80% uit water, dus moet de Maan ook daar invloed op hebben, toch? En als je nog niet overtuigd bent, wordt het argument aangedraafd dat de menstruatieperiode van een vrouw even lang duurt als een maancyclus[13]! De werkelijkheid ligt hier ver van verwijderd, maar dat houdt aanhangers niet tegen om toch de pseudowetenschap te prediken, en kwakzalvers gaan zelfs zover als het verkopen van pseudowetenschappelijke homeopathie geassocieerd met de Maancyclus.

Het effect van de gravitatiekracht van de Maan op ons lichaam[]

Het lijkt op zich een overtuigend idee: als eb en vloed wordt veroorzaakt door de Maan, moet het ook invloed hebben op ons lichaam dat voor een groot deel uit water bestaat. Niettemin is die redenering toch fout. In theorie oefent de Maan inderdaad aantrekkingskracht uit op je lichaam, maar de massa van je lichaam is te laag om van een noemenswaardig effect te kunnen spreken. De massa van het water in de zee of oceaan is daarentegen veel groter en dus meer onderhavig aan de gravitatiekracht van de Maan. En zelfs al had het toch op de één of andere manier invloed gehad op ons lichaam, dan nog zou het helemaal los staan van de maancycli. De getijden worden immers veroorzaakt door de afstand van de Maan op dat gegeven moment, wat los staat van de maancyclus op zich[14]. Eb en vloed vinden immers niet eenmalig per maand plaats, maar op vele plaatsen minstens eenmaal per dag.

Er zijn wel degelijk dieren wiens biologisch ritme is aangepast aan de getijden, zoals bv. bij mosselen of strandpieren, maar dat komt omdat ze in de getijdenzone leven. Bij de mens is dit niet het geval, omdat we nu eenmaal niet permanent in de golven van de zee leven. Kortom, het effect van de gravitatiekracht op het menselijk lichaam (en het water dat dit lichaam bevat) is helemaal verwaarloosbaar. Moest dat niet het geval zijn, zouden er ook getijden moeten ontstaan in een glas water, een zwembad of een meer. Niets weerhoudt je natuurlijk om 's zomers een opblaasbaar zwembad in je tuin te plaatsen en te wachten tot de golven vanzelf komen. 

Aanhangers van de ik-voel-me-zo-rusteloos-bij-volle-maan-theorie zullen wellicht komen vertellen dat de invloed van de Maan voortkomt van de één of andere kracht die heel toevallig nog niet ontdekt zou zijn door de wetenschap maar wel degelijk zou bestaan. Als dat inderdaad het geval is, dan is nog maar de vraag waarom wetenschappers die zogenaamde kracht niet schijnen te kunnen ontdekken maar New Agers en heksen zonder enig inzicht in de fysica wel (oh wacht, via magie of channeling!). Als dat inderdaad het geval is, dan ligt de bewijslast bij deze aanhangers, dan wel via wetenschappelijk onderbouwde methoden uiteraard. Je kan je dan verwachten aan het argument "maar je kan niet bewijzen dat die kracht er niet is!" wat een veelgebruikte drogreden is in een laatste wanhopige poging om de bewijslast te verschuiven; het feit dat de afwezigheid van iets niet kan bewezen worden, betekent niet dat het dan vanzelfsprekend wel aanwezig is.

Doorslaggevend zijn nog steeds de statistieken, die keer op keer opnieuw bewijzen dat er geen correlatie tussen de maancyclus en het menselijke gedrag bestaat. Anekdotische verhalen van het tegendeel zijn enkel dat, een anekdote die geen bewijswaarde heeft, en zijn vaak gebaseerd op persoonlijke perceptie. Wie gelooft dat volle maan agressief rijgedrag zal veroorzaken, zal in het verkeer ook meer hierop letten, waardoor eventuele incidenten plots meer representatief lijken dan ze zijn. Bij nieuwe maan ervaar je misschien evenveel incidenten van verkeersagressie, maar je let er dan minder op. Ook kan dit "maangeloof" (dus niet de vermeende invloed van de Maan op zich, maar wel de invloed van het geloof in die invloed van de Maan) bewust of onbewust je eigen rijgedrag beïnvloeden, waardoor men zijn eigen geloof schijnbaar bevestigt ziet. Dit psychologisch fenomeen heet "selectieve perceptie"[15].

Er bestaat geen aantoonbaar causaal verband tussen de Maan en haar cycli enerzijds, en het menselijk lichaam anderzijds. Het enige rechtstreekse effect waar mogelijk sprake van kan zijn, is dat er bij volle maan (en als het niet bewolkt is) er 's nachts nét minder verkeersongevallen kunnen zijn omdat het dan lichter is en de bestuurder een beter zicht heeft op de baan[16]. Maak jezelf dus niets wijs: er verandert niets wezenlijk in de toestand van je lichaam of geest op momenten dat het volle maan is (of op eender welk ander moment van de maancyclus)[17]. Of het nu gaat om emoties in het algemeen, slaapwandelen, (on)geluk in het spel, psychologische problemen, gewelddadigheid, zelfmoordneigingen, dronkenschap of epilepsie[18]. Het geloof in zulke nonsens kan dan ook enkel maar leiden tot onnodige stress (bv. wanneer je een operatie moet ondergaan tijdens volle maan), en stress heeft wel degelijk een negatieve invloed op het menselijk lichaam (en dus mogelijk ook op de afloop van een operatie).

De Maan en slaapproblemen[]

Volgens vaak gehoorde beweringen zouden mensen slechter slapen tijdens volle maan. Een geloofwaardige oorzaak wordt hier niet voor gegeven, enkel dat één of andere "energie" van de maan je dan zou beïnvloeden en dus uit je slaap houden om welke reden dan ook. Natuurlijk is er wel een goede reden waarom de maan je kan wakker houden: als je zonder gordijnen slaapt, kan het maanlicht in je ogen schijnen en je uit je slaap houden. Net zoals een lantaarnpaal of passerende auto dat kan doen, uiteraard[16]. Dit is dan een rechtstreeks gevolg van het maanlicht dat in je slaapkamer schijnt.

Onrechtstreeks, daarentegen, kan het licht van de maan wel een gevolg hebben op je nachtrust. Zelfs indien het maanlicht niet in je slaapkamer schijnt, kan je immers nog altijd een slechte nachtrust ervaren. Dit heeft echters niets met "energieën" van de maan te maken, maar wel met een evolutionair overblijfsel van onze prehistorische voorouders. Tijdens nachten met volle maan sliepen ze minder vast, niet enkel omdat ze misschien werden wakker gehouden door het maanlicht, maar omdat dit licht er ook voor zorgde dat roofdieren actiever werden. De "holbewoners" die onze voorouders waren, dienden dus voor hun eigen veiligheid meer op hun hoede te zijn tijdens nachten met volle maan. Vandaag de dag hoeven we daar echter niet meer wakker van te liggen, dus waarom zou het ons dan toch nog beïnvloeden?

In 2000 vond een onderzoek plaats naar de slaappatronen bij mensen. Wanneer deze werden vergeleken met de maancycli, bleek dat de deelnemers er 5 minuten langer over deden om in slaap te vallen, en gemiddeld 20 minuten minder lang sliepen, gedurende de drie of vier nachten rond volle maan. Ook de diepe slaap verminderde met 30%. Dit zou het gevolg zijn van een "interne maanklok", een overblijfsel van de prehistorische voorouders wiens slaappatroon wel rechtstreeks werd beïnvloed door de hoeveelheid maanlicht[19]. Zelfs in een volledig verduisterde slaapkamer zal die interne klok onze slaap nog steeds beïnvloeden. Het gaat hier dus om een gevolg van een prehistorisch overlevingsinstinct dat de evolutie heeft overleefd, en dus geen rechtstreeks gevolg van het maanlicht zelf, noch van actieve roofdieren, de aantrekkingskracht van de maan of andere "energieën".

De Maan en de menstruatiecyclus[]

Hoewel een menstruatiecyclus ongeveer even lang duurt als een maancyclus, is er geen causaal verband tussen de twee. De maandstonden van de vrouw worden aldus niet beïnvloed door de maan. Vrouwen menstrueren immers op ieder moment van de maand, en dit is bij de ene maanstand niet meer dan bij de andere. Tevens zou de invloed van de Maan op de menstruatiecyclus dan ook van toepassing moeten zijn op andere zoogdieren, wat eveneens niet het geval is. Hoewel de meeste zoogdieren echter niet ongesteld geraken (op enkele gerelateerde primaten na), is de lengte van de cyclus op zich verschillend van diersoort tot diersoort. Bij ratten duurt die vijf dagen, bij paarden drie weken, en bij honden een half jaar[20].

Anekdotische verhalen van mensen die zich "anders" voelen tijdens de volle maan (hetzij beter of slechter) zijn dus louter het psychologische gevolg van het zichzelf opleggen van een bepaalde gemoedstoestand - zonder dat de Maan op zich er ook maar iets mee te maken heeft. Zulke verhalen circuleren vooral in de New Age- en moderne hekserijbewegingen waar de Maan een belangrijke rol wordt toegedeeld, vaak als vrouwelijke kracht, en zelfs als dusdanig wordt vereerd[21][22]. Wicca's geloven klaarblijkelijk dat menstruele pijn veroorzaakt is door "brainwashing" die kan worden "genezen" door de maancycli te eren, en bij mannen wordt de menstruatie blijkbaar vervangen door een midlife crisis[23]. Over "lunacy" gesproken...

Gezondheidsadvies op basis van de maancyclus[]

Het gaat nog véél verder in het straatje van de pseudowetenschap en kwakzalverij. Volgens sommige heksenbewegingen hangt je gezondheid helemaal af van de maancyclus[24]. Op nieuwe maan zou je lichaam "zijn grootste ontgiftingsvermogen bereikt hebben". In werkelijkheid werkt je lever - het ontgiftingsorgaan in je lichaam, je weet wel - in normale omstandigheden elke dag opnieuw hetzelfde. Advies om op de dag van nieuwe maan te vasten "om ziektes te voorkomen" is dus volslagen onzin. Het advies dat "slurpen erg zinvol is" behoeft zelfs geen verder commentaar. Het is eveneens nonsens dat je lichaam meer gewicht heeft bij wassende maan, en dat je vitaminen en mineralen dan beter opneemt.

Bij volle maan zou je dan alweer moet vasten "omdat het lichaam dan alle stoffen goed opneemt", en blijkbaar dus ook de "kustmatige toevoegingen in voeding" (een schrijnend gebrek aan kennis omtrent voeding behoeft hier ook geen verder commentaar). Helemaal erg is dit: blijkbaar moet je inentingen laten plaatsen op de dag van volle maan zelf, en niet tijdens de drie dagen voordien. Gevaccineerde kinderen zou men trouwens gedurende enkele dagen moeten behandelen "alsof zij juist van een ziekte zijn hersteld", m.a.w. geen intense inspanningen of met blote voeten op de koude vloer lopen. Nee, we verzinnen het écht niet zelf... en zijn eigenlijk al een beetje blij dat het geen frappantie anti-vaccinatienonsens is, al scheelt het soms niet veel.

Tenslotte is de afnemende Maan blijkbaar de ideale periode om te "ontgiften". Dat moet dan blijkbaar met brandnetelthee of zo. In werkelijkheid zijn alle zulke ontgiftingskuren pure pseudowetenschap en kwakzalverij, het is immers de lever die het ontgiften doet, en die je vaak nog méér werk geeft door een hoop onzinnig spul in je lijf te gieten. Opmerkelijk is dat ontgiften beter zou werken bij afnemende maan, om dan vervolgens te beweren dat het beter zou werken bij nieuwe maan. Maar het is dan tóch allemaal de schuld van de artsen, tandartsen en specialisten (je kon er op wachten) want die zouden "bij iedere patiënt aan ontgiftende maatregelen moeten denken". Het mag duidelijk zijn: kwakzalverij en lunacy gaan hand in hand.

De Maan in astrologie[]

Astrologie is het pseudowetenschappelijke idee dat de stand van de sterren en planeten, miljoenen lichtjaren van ons verwijderd, ten tijde van je geboorte op de één of andere manier invloed zou hebben op je persoonlijkheid en levensloop. Het is echter totaal onmogelijk voor planeten en sterren, miljoenen lichtjaren van ons verwijderd, om ook maar enige invloed op ons uit te oefenen, laat staan dat ze onze gemoedstoestand, gezondheid, financiële status, seksualiteit, algemene levensloop en zelfs onze toekomst zouden kunnen bepalen. Zowel natuurkundig als empirisch is er totaal geen enkele aanwijzing dat er een verbinding of zelfs nog maar een correlatie is[25]. De enige natuurkracht die in staat is om op grotere afstanden invloed uit te oefenen, is de gravitatiekracht, maar die reikt onmogelijk over astronomische afstanden, en zelfs al was dit wel mogelijk zou zulke gravitatiekracht geen enkele invloed hebben op hoe we ons voelen of wat onze toekomst zal brengen.

We kunnen met zekerheid stellen dat de planeten en sterren geen enkele invloed op ons uitoefenen, omdat dit gewoonweg onmogelijk is vanop zo'n afstand. Maar de Maan staat daarentegen wél dichtbij de aarde. Om die reden speelt onze maan ook een belangrijke rol in de astrologie, en wordt het hemellichaam gebruikt als indicator van "dagelijkse gebeurtenissen" omdat het zich schijnbaar het snelst van al beweegt. In werkelijkheid beweegt de Maan natuurlijk niet noodzakelijk "sneller" dan andere hemellichamen, dit is slechts een menselijke perceptie omdat de Maan nu eenmaal veel dichter bij de aarde staat. Net zoals in de New Age- en moderne heksenbewegingen, beschouwen astrologen de zon als "mannelijk" symbool voor "het Zijn" en de Maan als "vrouwelijk" symbool voor "het voelen". De Maan wordt, samen met de zon, in de astrologie zelfs als een "planeet" beschouwd, een concept dat in de wetenschappelijke astronomie natuurlijk lachwekkend is en geen enkele steek houdt.

Volgens een aantal astrologen zou de Maan in verband gebracht worden met "karmische lessen"[26], alsook met samenwerking en vereniging. Zo zouden bepaalde mensen door de Maan beïnvloed worden en een bijna instinctieve behoefte hebben aan samenwerking en/of een hechte band met anderen. Dat dit sowieso voor heel wat mensen een instinctief gegeven is, ongeacht de maanstand in hun horoscoop, wordt toevallig even niet vermeld. En mensen bij wie dit het geval zou moeten zijn, maar het toch niet is, worden beschouwd als een "uitzondering". Hoe mooi het allemaal ook mag klinken, dit alles verandert absoluut niets aan het feit dat de Maan geen enkele invloed uitoefent op onze gemoedstoestand, gezondheid, instincten of ons seksleven. Laat staan dat het hemellichaam onze toekomst zou bepalen.

Homeopathie en de Maan[]

Homeopathie is een pseudowetenschap die vertrekt vanuit het standpunt dat een ziekte kan worden genezen door een bepaalde stof, die dezelfde ziektesymptomen veroorzaakt, toe te dienen aan de patiënt in verdunde vorm. Het heeft niets met immunologie te maken, omdat het niet noodzakelijk dezelfde stof hoeft te zijn, en bovendien wordt die stof zodanig veel keer verdund in water dat er absoluut niets meer van overblijft. Kortom, een homeopatisch medicijn is niets meer dan erg duur water waar geen enkel genezend bestanddeel inzit, en het effect ervan reikt niet verder dan dat van eender welke andere placebo. Wetenschappelijk onderzoek heeft keer op keer kunnen aantonen dat homeopathie niet werkt, en dus behoort tot de categorie der pseudowetenschap en kwakzalverij.

Het zal dan ook niet verbazen dat homeopaten zich vergrijpen aan wel meerdere vormen van pseudowetenschap. Zo hangen ze vaak ook het typische bijgeloof aan dat de Maan ons zou kunnen beïnvloeden op een "onderbewust niveau", en dat dit zou verschillen al naargelang het nieuwe of volle maan is. Sterker zelfs, homeopaten beweren dat de Maan in staat zou zijn om gravitatiekracht uit te oefenen op het water in het menselijk lichaam, wat dus onmogelijk is, en verantwoordelijk zou zijn voor de menstruatiecyclus van de vrouw. Niveau van hun medisch inzicht: nul. Ook het bijgeloof dat de volle maan epilepsie en slaapproblemen zou veroorzaken, wordt er opnieuw bijgesleurd. Als het basisprincipe van homeopathie op zich nog niet verwerpelijk genoeg was, mag het hiermee wel duidelijk zijn dat dit zuivere kwakzalverij is.

Het hoeft niet te verbazen dat homeopathie, zoals het elke kwakzalver beaamt, een remedie voor alles beweert te hebben. Zo ook voor de fictieve maanziekte, waarbij de patiënt hoegenaamd symptomen zou ervaren geassocieerd met de maancyclus. Ze hebben maar liefst 51 medicijnen ontwikkeld "tegen de nieuwe maan", 36 medicijnen "tegen de wassende maan", 60 medicijnen "tegen de volle maan" en 32 "tegen de afnemende maan". En dan zijn er ook nog eens 8 medicijnen "tegen het maanlicht". Nee, we verzinnen dit niet, deze kwakzalverij bestaat echt en wordt het "VAC systeem" genoemd[27]. Inmiddels worden de échte symptomen van de patiënt (die natuurlijk helemaal geen last heeft van de Maan) niet behandeld of grondig onderzocht, wat in het slechtste geval tot levensgevaarlijke toestanden kan leiden.

Complottheorieën[]

De "maanlanding hoax" complottheorie[]

Hw-moon2

HoaxWiki-logo gevonden in het reliëf van de maan. Aliens![28]

De meest bekende complottheorie rond de Maan is de bewering dat de maanlandingen door de VS nooit hebben plaatsgevonden. Hoe absurd dit ook mag klinken, er zijn wel degelijk complotdenkers die geloven dat de maanlanding nep was, of dat het zelfs onmogelijk zou zijn om door de ruimte te reizen[29]. Sommige aanhangers van de complottheorie geloven dat de aarde plat is (nog steeds, terwijl zelfs de Rooms-Katholieke Kerk in de middeleeuwen al beter wist[30]). Sommige Hare Krishna-gelovigen weigeren dan weer in de maanlanding te geloven omdat dit niet overeenstemt met hun heilige geschriften, waarin staat dat de Maan verder weg is dan de zon en omgeven is door vuur en ijs[31].

Complotdenker Mark Peeters (die zijn echte naam, Marc Plettinx, geheim probeert te houden uit schrik dat de NASA hem zal vermoorden) en gelijkaardige mensen van zijn soort beweren dat de maanlanding niet kon plaatsvinden, omdat een raket de ontsnappingssnelheid van 28.000 km/u niet kan bereiken. Deze ontsnappingssnelheid is de snelheid waarbij een object naar boven moet kunnen vliegen, zodat het uiteindelijk nog voldoende snelheid zou overhouden (en die is natuurlijk lager dan 28.000 km/u) om aan de gravitatiekracht van de aarde te ontsnappen. Dit is echter niet van toepassing als het gaat om een voorwerp met eigen aandrijving, zoals een ruimteraket dus, omdat die aandrijving kan compenseren voor de vertraging die tijdens het opstijgen plaatsvindt, waardoor de uiteindelijke ontsnappingssnelheid nog steeds hoog genoeg is[32][33][34][35].

De argumenten van de maanlanding-ontkenners zijn vaak steeds dezelfde, en zijn allemaal één voor één weerlegd[36][37]. Hieronder volgt een opsomming van de voornaamste nepargumenten die worden aangehaald (er zijn er natuurlijk nog meer):

  • Er zijn (bijna) geen sterren te zien op de foto's: dit is het gevolg van de korte sluitertijd waarmee de foto's werden genomen, om te voorkomen dat er overbelichting zou plaatsvinden ten gevolge van voorwerpen op de voorgrond die direct door de zon verlicht worden. 
  • De schaduwen op de foto's gaan niet de juiste richting uit: dit is natuurlijk niet het gevolg van "studio lampen" maar wel van de aanwezigheid van meerdere  lichtbronnen: de zon, de aarde en dan de Maan zelf die het zonlicht reflecteert. Dat licht wordt ook nog eens verbroken door het maanstof en in verschillende richtingen gestrooid. 
  • De vlag wapperde in de wind, wat niet kan omdat er geen atmosfeer is op de Maan: het gebrek aan atmosfeer alsook aan zwaartekracht zorgde ervoor dat er nagenoeg geen wrijving was om de bewegingen die de astronauten veroorzaakten te doen stoppen. Wanneer de astronauten naar de Apollo-capsule terugkeerden, werd de vlag overigens omver geblazen door de startmotoren van de maanlander. 

Je kan je natuurlijk afvragen waarom de Amerikaanse regering na al die jaren nog steeds niet zou willen "toegeven" dat de maanlanding "nep" was. Toenmalig Amerikaans president Nixon is inmiddels overleden, de "space race" is allang voorbij, en is de politieke situatie nu beduidend anders dan toen, waardoor er geen reden meer is om het zogenaamde complot te blijven verzwijgen. En als hun tegenstander in de "space race", de voormalige Sovjet-Unie oftewel Rusland, hiervan zouden afweten, waarom zouden ze dit dan niet openbaren om Amerika in een negatief daglicht te stellen?

Bovendien zou zo'n complot erg veel organisatie vereisen, inclusief het gebruik van filmstudio’s die zwaartekrachtvrij moeten worden gemaakt, het vervalsen van bewijsmateriaal zoals foto’s en maanstenen, en het betrekken van de media in het complot om iedereen dit verhaal te doen geloven. De omvang van zo’n complot lijkt meer werk te zijn dan effectief een bemande raket sturen naar de Maan. Waarom zou de Amerikaanse regering tevens zoveel in het werk gesteld hebben om de maanlanding te faken met vals bewijsmateriaal, maar toch niet de moeite doen om ervoor te zorgen dat er sterren zichtbaar zijn op de achtergrond, of dat de schaduwen juist vallen?

Een mathematisch onderzoek wees uit hoeveel mensen er maximaal bij een complot betrokken mogen zijn opdat het niet zou uitlekken, eveneens rekening houdend met de duurtijd voordat het begint uit te lekken. Zo zouden er bij een complot omtrent de maanlanding maar liefst 411.000 mensen betrokken moeten zijn, waardoor het na gemiddeld zo'n 3 jaar en 8 maanden had moeten uitlekken. Het maximum aantal dat je bij een complot kan betrekken is 2521 mensen, waardoor het complot gemiddeld 5 jaar stand houdt, maar wil je dat het nog langer stand houdt moet je het aantal betrokkenen beperken tot minder dan 1000. Indien het gaat om een complot dat eeuwen stand houdt, mag het aantal betrokkenen niet meer dan 125 zijn[38]

Geheime maanbasis[]

Hw-beautifulmoon

Meer details van het maanoppervlak dat een geheime buitenaardse basis in de vorm van het HoaxWiki-logo onthult![39]

Het is typerend voor complotdenkers en aluhoedjes om tegenstrijdige beweringen te doen. Zo zien ze er klaarblijkelijk geen graten in om enerzijds te beweren dat de maanlandingen nep waren[40], en anderzijds te berichten over hoe NASA toch naar de Maan gevlogen is[41] en wat de astronauten daar gezien hebben dat voor ons geheim gehouden wordt[42]. Gelukkig is die top-geheime informatie blijkbaar wel vrij beschikbaar voor complottheorieënwebsites zoals Niburu en World Unity, die dit dan met de nodige amateuristische taalfouten komen verkondigen, uiteraard. 

Maar we gaan nog een stapje verder in onze reis door absurdistan: blijkbaar staat er op de Maan een basis van de nazi's[43], of van buitenaardse wezens, en NASA houdt dit geheim voor ons[44]! Erger nog, NASA zou zelfs de Maan hebben gebombardeerd om "sporen van oude artefacten en faciliteiten te vernietigen"[45] (maar wat is het nu? Zit NASA mee in het alien-complot of vechten ze nu tegen de aliens? Make up your mind!). Voor de goedgelovige complotdenker mag de voorgestelde argumentatie dan wel aannemelijk klinken, met de realiteit heeft het in elk geval absoluut niets te maken[46]. Maar voor de échte fans is er nog dit: de Maan is eigenlijk een ruimteschip[47]!

De "Moon Matrix"[]

Net wanneer je denkt dat het niet nóg erger kan, komt aartscomplotdenker David Icke met zijn allernieuwste fantasie aandraven. In zijn boek "Human Race Get Off Your Knees: The Lion Sleeps No More" uit 2010 schreef hij hoe de volledige aarde, en het hele collectieve menselijke bewustzijn, zou worden gemanipuleerd vanop de Maan. De Maan zou een ruimteschip of interdimensioneel portaal van buitenaardse wezens zijn, meer bepaald de reptilian aliens. Deze zogenaamde "Moon Matrix" zou dan signalen versturen naar "de computer van het menselijke lichaam" zodat we de matrix als werkelijkheid zouden ervaren. 

Volgens Icke leven we in een droomwereld binnen een droomwereld, een matrix binnen een virtuele realiteitsuniversum dat wordt uitgezonden vanop de Maan. Alles wat mensen denken is wat de Maan denkt, tenzij ze zichzelf dwingen om "volledig bewust" te worden. En Icke is natuurlijk één van die mensen die "volledig bewust" is... in elk geval bewust genoeg om honderdduizenden mensen zijn onzin te doen geloven, en zo geld te verdienen met de verkoop van zijn fantasierijke boeken en toegangsticketjes tot zijn seminaries aan prijzen tussen de 50 € en 85 € per persoon[48]. Je kan ook lid worden op zijn website, met toegang tot alles, als je een abonnement neemt voor "slechts" 4 € per maand (oftewel dus bijna 50 € per jaar). 

Intussen heeft hij in 2012 (het jaar dat de wereld zou vergaan, weet je nog?) een boek uitgegeven met de titel "Remember Who You Are: Remember 'Where' You Are and Where You 'Come' From" met uiteraard nog wat meer fantasierijke nonsens. Dit keer heeft hij een "update" doorgevoerd voor zijn Moon Matrix-verhaal: het signaal dat naar de aarde wordt gestuurd om ons allemaal te beheersen, komt in feite van de ringen van Saturnus (die door aliens werden gecreëerd, uiteraard) en de Maan fungeert slechts nog als "versterker" van dat signaal. Het is dus in feite de "Saturn-Moon Matrix". Hoe dan ook bestaat er weinig twijfel dat zijn fantasieën werden geïnspireerd door de drie Matrix-films, al dateert de laatste film van 2003 en heeft het blijkbaar 7 jaar geduurd voordat Icke het allemaal voldoende heeft kunnen laten bezinken. It ain't easy being a lunatic. 

Zie ook[]

Bronnen[]

Referenties[]

  1. http://rationalwiki.org/wiki/RationalWiki:Annotated_Bible/Genesis#Genesis_1:16
  2. http://www.online-bijbel.nl/bijbelboek/Genesis/1/16
  3. http://www.census.gov/srd/papers/pdf/rr87-12.pdf
  4. https://www.technopolis.be/nl/fiche/hoe-zit-dat/sterren-en-planeten/het-is-mij-al-dikwijls-opgevallen-dat-de-volle-maan-beter-weer-brengt-hoe-werkt-dat/
  5. http://health.howstuffworks.com/pregnancy-and-parenting/pregnancy/labor-delivery/births-full-moon1.htm
  6. http://www.census.gov/srd/papers/pdf/rr87-12.pdf
  7. http://www.census.gov/srd/papers/pdf/rr87-12.pdf
  8. http://www.census.gov/srd/papers/pdf/rr87-12.pdf
  9. http://health.howstuffworks.com/pregnancy-and-parenting/pregnancy/labor-delivery/births-full-moon2.htm
  10. http://www.census.gov/srd/papers/pdf/rr87-12.pdf
  11. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15902138
  12. http://health.howstuffworks.com/pregnancy-and-parenting/pregnancy/labor-delivery/births-full-moon3.htm
  13. http://health.howstuffworks.com/pregnancy-and-parenting/pregnancy/labor-delivery/births-full-moon.htm
  14. http://www.skepdic.com/fullmoon.html
  15. http://skepp.be/nl/paranormale-gaven-bijgeloof/maan-mens-worden-wij-be%C3%AFnvloed-door-de-maan
  16. 16,0 16,1 https://www.technopolis.be/nl/fiche/hoe-zit-dat/natuur-en-milieu/heeft-de-stand-van-de-maan-invloed-op-mij/
  17. http://www.telegraph.co.uk/news/health/news/9690095/Full-moon-does-not-cause-madness-study-shows.html
  18. http://www.skepdic.com/fullmoon.html
  19. http://www.knack.be/nieuws/wetenschap/hoe-de-maan-uw-slaap-verstoort/article-normal-101264.html
  20. http://www.kijkmagazine.nl/nieuws/worden-andere-zoogdieren-ongesteld/
  21. http://www.wicca-spirituality.com/goddess-symbols.html#moon
  22. http://www.wicca-spirituality.com/wicca-symbol.html#moon
  23. http://www.wicca-spirituality.com/wicca-symbol.html#menstruation
  24. http://www.serotia.nl/esbats/
  25. http://rationalwiki.org/wiki/Astrology
  26. http://www.khaldea.com/rudhyar/astroarticles/interpretlunarnodes.php
  27. http://www.homeopathyworldcommunity.com/profiles/blogs/moon-us-and-homeopathy
  28. Aan de complotdenkers: dit is een grap.
  29. http://rationalwiki.org/wiki/Moon_landing_hoax
  30. https://sites.google.com/site/dehoaxwijzer/urban-legends/stadslegendeindemiddeleeuwengeloofdemendatdeaardeplatwas
  31. http://www.krishnaconsciousnessmovement.com/moonlanding.html
  32. https://www.technopolis.be/nl/fiche/hoe-zit-dat/sterren-en-planeten/waarom-moet-een-maanraket-zo-snel-gaan/
  33. http://en.wikipedia.org/wiki/Escape_velocity#List_of_escape_velocities
  34. http://van.physics.illinois.edu/qa/listing.php?id=1053
  35. http://amazing-space.stsci.edu/resources/explorations/blackholes/lesson/whatisit/esc.html
  36. http://www.broodjeaap.nl/maanwaar.html
  37. http://www.scientias.nl/the-truth-is-out-there-de-maanlanding-was-nep/70693
  38. http://phys.org/news/2016-01-equation-large-scale-conspiracies-quickly-reveal.html
  39. Aan de complotdenkers: dit is nog stééds een grap.
  40. http://worldunity.me/apollo-zero-de-maanlanding-hoax-video/
  41. http://worldunity.me/amerikanen-zetten-de-mens-op-de-maan-met-behulp-van-geheime-anti-zwaartekracht-technologie/
  42. http://worldunity.me/top-geheim-wat-leeft-er-op-de-maan-wat-zagen-onze-astronauten-werkelijk/
  43. https://moonconspiracy.wordpress.com/the-nazis-had-a-base-on-the-moon/
  44. http://worldunity.me/top-geheim-wat-leeft-er-op-de-maan-wat-zagen-onze-astronauten-werkelijk/
  45. http://worldunity.me/china-geeft-beeldmateriaal-vrij-van-buitenaardse-bases-op-de-maan/
  46. http://science.howstuffworks.com/space-conspiracy-theory.htm#page=3
  47. http://en.wikipedia.org/wiki/Spaceship_Moon_Theory
  48. https://web.archive.org/web/20140719144847/http://www.ssearena.co.uk/events/detail/david-icke