De Nirvana-drogreden (Engels: Nirvana fallacy) is een drogreden waarbij oplossingen worden verworpen omdat ze geen perfecte oplossing zijn of niet alle problemen kunnen wegwerken[1].
Concept[]
Perfect is the enemy of good - Voltaire
De Nirvana-drogreden vergelijkt realistische oplossingen met een idealistische, veelal onrealistische oplossing of alternatief. Vaak bevat het de veronderstelling dat er een perfecte oplossing bestaat voor een welbepaald probleem. Alle oplossingen die niet de geïdealiseerde oplossing zijn, of niet alle problemen kunnen wegwerken, worden bijgevolg verworpen[2]. Het bevat volgende vorm:
- Probleem X heeft een perfecte oplossing A. Dus zijn de niet-perfecte oplossingen B, C en D fout want ze zijn minderwaardig tegenover oplossing A.
Veelal gaat deze drogreden gepaard met een vals dilemma, dat de keuze stelt tussen alles (de ideale maar onrealistische oplossing) of niets, zonder de alternatieve oplossingen - die misschien niet alle problemen kunnen wegwerken maar daarom niet noodzakelijk een slecht alternatief zijn - te overwegen. Zodoende wordt een idee of oplossing aangevallen louter omdat het geen perfecte, ideale oplossing is.
Voorbeelden[]
- Als Zwarte Piet racistisch is, heeft het weinig zin hem af te schaffen want hiermee los je racisme op zich niet op.
- Om ongewenste zwangerschappen te voorkomen kan je je beter permanent en volledig onthouden van geslachtsgemeenschap want dan ben je 100% zeker en anticonceptiemiddelen zijn slechts voor 99% veilig.
- Het anti-wetenschappelijk argument "science has been wrong before" stelt dat, omdat de wetenschap niet perfect is en in voorkomend geval een fout kan maken, het beter is om alles van de wetenschap overboord te gooien (en over te stappen naar pseudowetenschap).
- Een welbepaald medicijn heeft potentiële nadelige bijwerkingen, of een behandeling is niet 100% effectief, dus is het waardeloos en tijdverlies. Een meer specifiek voorbeeld: een medicijn voor psychische problemen is zinloos, want het lost de oorzaak van het psychische probleem niet op.
- Eender welke blootstelling aan bepaalde stralingen of pesticiden is onaanvaardbaar, ongeacht het feit dat er in kleine dosissen geen nadelige gevolgen zijn voor de gezondheid.
- Een politicus die doorgaans goede en redelijke standpunten heeft, maar op enkele details fout zit moet op basis daarvan toch maar beter geweerd worden en zijn goede standpunten dienen niet te worden erkend. (Een politicus of eender wie kan op alle gebieden rationeel zijn en toch ten prooi vallen aan de omgekeerde stilstaande klok)
- Hulp van mensen die willen helpen tegen dierenleed moet worden verworpen als die mensen vlees eten. Ze moeten veganist worden. (Dit is eveneens een voorbeeld van tu quoque)