UFO

De vliegende schotels komen in vrede.

Een UFO is een ongeïdentificeerd vliegend object, oftewel in het Engelse "unidentified flying object", waar dit de afkorting van is. Deze term kan verwijzen naar eender welk fenomeen dat in de lucht wordt waargenomen en waarvan de aard op dat moment niet kan worden vastgesteld. Vanaf het moment dat het object wel kan worden geïdentificeerd, is het bijgevolg niet meer "ongeïdentificeerd" en dus ook geen UFO meer.

Opdat een vliegend object "ongeïdentificeerd" zou blijven, dienen een aantal mogelijkheden met zekerheid te worden geëlimineerd. Zo mag het object geen vliegtuig zijn (ook geen militair luchtvaartuig), geen raketlancering, weerballon, meteoriet, vlieger, atmosferische fenomenen (zoals noorderlicht of wolken met een ongewone lichtinval), iridiumflitsen (iridium flare), grappenmakers, en uiteraard ook geen buitenaards ruimteschip. Want indien, theoretisch gezien, een UFO zou kunnen geïdentificeerd als een ruimteschip van buitenaardse wezens, is het niet langer ongeïdentificeerd en dus geen UFO meer.

In vele gevallen worden UFO's 's nachts opgemerkt, omdat vele objecten - die wél identificeerbaar zijn, zoals vliegtuigen - dan moeilijk te zien zijn en enkel kunnen worden opgemerkt aan de hand van flitsende lichten. Er zullen echter altijd wel zaken in de lucht worden gezien waar geen verklaring voor kan worden gevonden, maar dat betekent niet dat dit vanzelfsprekend bewijs is van een buitenaards bezoek. Niettemin wordt de term UFO in de ufologie steevast gebruikt als een synoniem voor buitenaardse ruimteschepen, ondanks het feit dat er nog steeds geen enkel geval bestaat waarbij buitenaardse technologie op aarde werd aangetroffen.

Oorsprong

Een UFO is in principe een vliegend object dat niet kan worden geïdentificeerd door de persoon die de waarneming doet. Dit betekent niet dat het niet identificeerbaar is, of dat het niet door anderen werd (of zou kunnen worden) geïdentificeerd. In vele gevallen gaat het om atmosferische fenomenen, meteorieten en andere verklaarbare waarnemingen die enkel als een UFO worden beschouwd omdat de persoon die het zag de identificatie niet kon maken.

Historische UFO's

Vooral in vroegere tijden, wanneer de kennis van de natuur nog veel beperkter was en de wetenschap ervan slechts bekend bij een heel kleine klasse van geleerden, konden zulke natuurfenomenen wel eens als een ongeïdentificeerd object worden beschouwd. In bepaalde gevallen werden ze dan geïnterpreteerd als een signaal of gebeurtenis van een goddelijke entiteit. 

In de Bijbel vinden we verwijzingen naar een object dat klaarblijkelijk werd waargenomen door Ezechiël, wat wordt omschreven als volgt:

Toen zag ik, en ziet, een stormwind kwam van het noorden af, een grote wolk, en een vuur daarin vervangen, en een glans was rondom die wolk; en uit het midden daarvan was als de verf van Hasmal, uit het midden des vuurs. (Ezechiël 1:4)

In de Ramayana, een reeks geschriften uit de Hindoeïstische traditie, vinden we verwijzingen naar vliegende objecten waarmee goden zich verplaatsen:

Snel door de lucht, zoals Ráma verkoos, de wonderlijke wagen steeg op van de aarde. (Ramayana, Boek 6, Canto CXXIV)

Het is natuurlijk niet zeker of het hier om effectieve getuigenissen van UFO's betreft, of dat louter de verbeelding van de auteurs werd aangesproken. Ook andere geschiedkundige verwijzingen naar bovennatuurlijke gebeurtenissen in de hemel kunnen echter verwijzen naar UFO-waarnemingen, al betreft het ook hier in de meeste gevallen enkel waarnemingen van meteorieten, vallende sterren, en andere zulke natuurlijke waarnemingen. Soms wordt zelfs de klassieke kunst aangehaald als aanwijzing van UFO-waarnemingen, al is het onwaarschijnlijk dat de artiesten effectief dat in gedachte hadden.

Pseudowetenschappers zoals Erich Von Däniken zagen in dit alles bewijs dat reeds in de oudheid de aarde bezocht werd door buitenaardse wezens. In werkelijkheid betreft dat niet meer dan pseudowetenschappelijke speculatie zonder ook maar enig bewijs, zoals ook het TV-programma Ancient Aliens uitgebreid propagandeert, en kan deze "ancient astronaut"-theorie worden verworpen op basis van de drogreden Ockhams Scheermes. Het is immers helemaal niet nodig om aliens te betrekken bij een UFO-melding die ook op een normale, realistische manier kan worden verklaard.

In 1896 en 1897 waren er een aantal meldingen van een vermeende UFO in Oakland (Californië). Dit object werd omschreven als zijnde "sigaarvormig" en "verlicht". Wellicht ging het hier om eeen vuurbal van een meteoor. Opmerkelijk hier is dat deze beschrijving in latere tijden niet meer gebruikelijk was, en dat UFO's nadien eerder werden omschreven als een "vliegende schotel". Ook meldingen van flitsende lichtjes waren vroeger veel minder frequent, en dit zou pas toenemen wanneer ook de luchtvaart haar intrede maakte - aangezien vliegtuigen standaard met flitsende lichtjes zijn uitgerust.

Vliegende schotel

Op 10 september 1946 stortte een transportvliegtuig van de Amerikaanse zeevaart neer nabij Mount Rainier in de staat Washington, maar de brokstukken werden pas een half jaar later gevonden. Op 24 juni 1947 nam een privépiloot genaamd Kenneth Arnold deel aan de zoekacties, en vloog hij in de omgeving van de berg. Daar zag hij negen vliegende objecten (wellicht meteoren) die schijnbaar in formatie vlogen. Arnold beschreef het vluchtpad van de negen objecten als "een schotel die over het water huppelde". Hierdoor is de term "vliegende schotel" voor het eerst populair geworden. 

Dit incident kreeg heel wat aandacht van de media, en plots begonnen heel wat mensen ook UFO's te zien. Opmerkelijk is dat deze meldingen plots ook allemaal objecten beschreven in de vorm van een "vliegende schotel", terwijl Arnold de vliegende objecten zelf nooit als schotelvormig beschreef, enkel dat hun vluchtpad leek op dat van een schotel die over het water huppelt. Hieruit blijkt duidelijk dat mensen vaak datgene zien wat ze verwachten te zullen zien, omwille van hun focus op "vliegende schotels". Natuurlijke fenomenen worden dan plots in die context geïnterpreteerd, terwijl dit anders niet als een noemenswaardige verschijnsel beschouwd zou zijn geweest. En hoewel heel wat foute interpretaties met een eerlijke oprechtheid werden gemeld, waren er ook mensen die zelf vliegende schotels trachtten te imiteren als hoax.

Roswell

Zie hoofdartikel: Roswell

Begin juli 1947 werden de brokstukken van een vermeende UFO aangetroffen in de buurt van een boerderij nabij Roswell. Op 8 juli 1947 maakte de luchtmacht in een persconferentie bekend dat ze de brokstukken van een "vliegende schotel" hadden aangetroffen. De brokstukken werden op bevel van brigadier-generaal Roger Ramey overgebracht naar de Carswell Air Force Base (ook bekend als Fort Worth) in Texas. Er werd een persconferentie gehouden, waarin de resten van de crash werden getoond: aluminiumfolie, rubber en hout. Het officiële verhaal van dat moment was dat er een weerballon was neergestort. Het incident leek gesloten en er werd geen aandacht meer aan geschonken.

In werkelijkheid waren de brokstukken afkomstig van een Project Mogul-ballon. Dit was een geheime operatie die de Amerikaanse luchtmacht uitvoerde tussen 1947 en 1949. Het betrof een soort ballon die via microfoons de geluidsgolven kon detecteren van nucleaire testen uitgevoerd door de toenmalige Sovjet-Unie. Om die reden had het Amerikaanse leger op dat moment besloten om het verhaal te publiceren dat het object slechts een "weerballon" was, om zo te voorkomen dat hun geheim project zou uitlekken.

In de jaren '90 vond een intern onderzoek plaats bij de Amerikaanse luchtmacht, waaruit aldus bleek dat de brokstukken van de crash afkomstig waren van een Project Mogul-ballon, wat voorspelbaar werd verworpen als zijnde "desinformatie" door ufologen en andere complotdenkers. Wanneer professor Charles Moore, die de betreffende ballon zelf had gelanceerd, een interview gaf aan ufologen, waren ze niet geïnteresseerd om zijn verhaal te publiceren, en beschuldigden ze hem ervan deel uit te maken van een overheidscomplot om het bestaan van buitenaardse wezens geheim te houden.

Complottheorieën

Complotdenkers zijn de reden waarom aliens onze planeet liever niet bezoeken.

Pas in de jaren '60 en '70 zou er stilaan meer aandacht ontstaan voor UFO's, die eveneens steeds vaker werden gelinkt aan buitenaardse wezens en aan doofpotoperaties van de overheid om dit geheim te houden. Incidenten zoals het Watergateschandaal van Amerikaans president Richard Nixon heeft wellicht het wantrouwen tegenover de overheid enkel nog gevoed. Mensen begonnen allerhande theorieën over UFO's te verzinnen, zoals dat er lichamen van aliens werden aangetroffen tijdens het Roswellincident, dat de Amerikaanse overheid samenwerkt met aliens in Area 51, dat er buitenaardse basissen zijn gevestigd in het zuidwesten van de Verenigde Staten, dat graancirkels door aliens worden gemaakt, dat mensen worden ontvoerd door aliens, enz...

Films zoals Close Encounters of the Third Kind en E.T. hebben wellicht bijgedragen aan de fantasie die aan de basis liggen van deze en andere verhalen. In het geval van E.T. gaat het trouwens om het typische verhaal van de "goede alien" versus "de slechte overheid". De afwezigheid van enig bewijs voor deze complottheorieën werd dan beschouwd als bewijs dat de waarheid geheim werd gehouden. In realiteit is er helemaal geen gecoördineerd overheidsprogramma dat contact onderhoudt met buitenaardse wezens - zoals de fictieve Edwards Agreement - en is er geen enkel bewijs van UFO's die buitenaardse ruimteschepen zouden zijn.

Onderzoek

De Amerikaanse luchtmacht "identificeert" alle UFO's bij voorbaat als weerballonnen, dus dat probleem is alvast afgehandeld.

In werkelijkheid heeft de Amerikaanse luchtmacht wel degelijk een onderzoek gedaan naar UFO's, onder de naam "Project Blue Book" (niet te verwarren met de fictieve Project Blue Beam van complottheorieënland). Dit programma was actief van 1952 tot 1970, en de samenvatting van de resultaten luidt als volgt:

• Geen enkele van de UFO-meldingen die werden onderzocht en geëvalueerd vertoonde ook maar enige indicatie van een gevaar voor de nationale veiligheid.
• De USAF vond geen bewijs dat de waarnemingen gecategoriseerd onder "UFO" een technologie bevatten die verder staat dan de moderne wetenschappelijke kennis van dat moment.
• Er was geen bewijs dat de waarnemingen gecategoriseerd onder "UFO" buitenaardse ruimtetuigen zouden geweest zijn.

In totaal had Project Blue Book maar liefst 12.618 UFO-meldingen ontvangen, en het programma concludeerde dat het in de meeste gevallen ging om een foute interpretatie van luchtvaartuigen, of van natuurfenomenen zoals wolken, sterren, e.d.m..

In 1952 begon ook de CIA interesse te tonen in UFO-meldingen, en werd er een speciale onderzoeksgroep opgericht binnen de Office of Scientific Intelligence (OSI) en de Office of Current Intelligence (OCI). Deze onderzoeksgroep kreeg de naam X-Files, met Fox Mulder aan het hoofd. Ook hier luidde de conclusie dat de meldingen perfect konden worden verklaard als normale fenomenen. Nadien zijn er nog andere onderzoeken geweest, zoals het "Condon Report".

In wetenschappelijke kringen werd er een tijdje de discussie gevoerd of wetenschappelijk onderzoek naar UFO's gerechtvaardigd is, maar de conclusie luidde dat het fenomeen niet verder gaat dan een cultureel artefact dat geen verder onderzoek verantwoordt. De leegte dat dit met zich meebrengt, werd vervolgens opgevuld door de pseudowetenschap genaamd ufologie. Het sociale fenomeen vormt daaretengen wel vaak het onderwerp van wetenschappelijke onderzoeken op vlak van sociologie en psychologie.

Bewijs

Hieronder bekijken we enerzijds welk bewijs er daadwerkelijk nodig is om aan te tonen dat UFO's in werkelijkheid van buitenaardse afkomst zijn, en anderzijds welk bewijs hier tot nu toe voor werd geleverd.

Nodig bewijs

• Een staal van buitenaards DNA (of een equivalent daarvan)
• Emissiespectroscopie van het licht dat de UFO afgeeft
• Exotisch materiaal dat nooit op aarde werd vervaardigd, zoals een onderdeel van UFO-brokstukken
• Foto's van de thuiswereld van de aliens
• Zelf een alien ontmoeten

Beschikbaar bewijs

• Wazige foto's van wieldoppen die op dat moment door de lucht worden gegooid.
• Foto's van buitenaardse schepen die het deksel van een voorraadbak blijken te zijn, met daarop kerstdecoratie aangebracht.
• Videobeelden van wat zwevende lichten in het donker, bij voorkeur gefilmd met een onstabiele hand. Dit kan perfect de verlichting van een afgelegen parking zijn, gefilmd vanop afstand.
• Anekdotes en verhalen van ontmoetingen met buitenaardse ruimteschepen, zonder dat hier ook maar enig bewijs van wordt geleverd.
• Foto's gemaakt met de richtlijnen van "How to make your own UFO".
• Project Blue Book, een programma van de Amerikaanse luchtmacht waarin de eindconclusie luidde dat er geen enkel geval is waar de aanwezigheid van aliens kon worden aangetoond.

Besluit omtrent het bewijs

Je zou denken dat, nu iedereen wel een mobiele telefoon op zak heeft met ingebouwde camera, en de moderne fototoestellen beelden van veel hogere kwaliteit kunnen produceren, er tegenwoordig betere foto's van UFO's beschikbaar zouden zijn. Die foto's en videobeelden komen er elk moment aan... elk moment nu... Inderdaad, de kwaliteit van foto's en videobeelden van UFO's is er ondanks dit alles nog steeds niet op vooruit gegaan.

Je zou denken dat amateurastronomen, de mensen die hun hobby van hebben gemaakt om te staren naar de sterren, de voornaamste groep zou zijn waar UFO-meldingen vandaan komen. In werkelijkheid maken zij slechts heel zelden meldingen van UFO-waarnemingen. De reden hiervoor is wellicht dat, net omdat die mensen meer naar de hemel turen, zij een beter begrip hebben van de natuurlijke en andere fenomenen die er af en toe te zien zijn. Zij weten bijvoorbeeld dat Jupiter en Venus planeten zijn - tewijl die door anderen vaak als UFO worden gemeld. 

Je zou denken dat, als aliens zulke hoogstaande technologie hebben om grote afstanden door de ruimte te kunnen afleggen, dat ze niet om de haverklap zouden neerstorten eenmaal ze eindelijk de aarde hebben bereikt. Toch blijkt de ene crash na de andere plaats te vinden, misschien hebben ze ons toch niets nieuws bij te brengen?

Hoaxes

Nepfoto van een Belgische UFO in 1990.

Hoewel de meeste UFO-meldingen gebeuren door oprechte mensen die daadwerkelijk geloven een onverklaarbaar object te hebben waargenomen, is er een kleine minderheid die opzettelijk hoaxes creëert. Hieronder de voornaamste voorbeelden.

• Het mysterieuze luchtschip van april 1897
• Het Maury Island-incident van 1947
• Foto van een alien genomen in West Yorkshire in 1987
• Foto van driehoekige UFO in 1990, genomen te Petit-Rechain in België
• Videobeelden van 1993 die een vermeende autopsie tonen op een buitenaards wezen van het Roswellincident
• De Morristown UFO hoax

Realistische waarnemingen

UFO-waarnemingen blijken in bijna alle gevallen normale en verklaarbare fenomenen te zijn. Media-hypes zijn vaak mee verantwoordelijk voor een verhoogd aantal meldingen en foute interpretaties van fenomenen in de lucht. Meestal blijkt de waarneming in één van deze categorieën te vallen:

Astronomie en meteorologie

• De planeten Venus, Jupiter, Saturnus en Mars
• De ster Sirius en andere sterren
• Bolbliksems en gewone bliksems
• Vuurwerk
• Meteoren
• delen van een regenboog
• Halo's om de zon
• Lenticulariswolken

Ruimtevaart

• Iridiumflitsen: weerkaatsing van zonlicht door Iridiumsatellieten
• Flitsende weerkaatsing aan de zonnepanelen van bijvoorbeeld het International Space Station
• Raketten of hun terugvallende trappen

Luchtvaart

• (Miniatuur) heteluchtballonnen, zoals bv. Thaise geluksballonnen
• Weerballonnen
• Testvliegtuigen, waarvan sommige gesignaleerd werden in de omgeving van Area 51
• Reclamevliegtuigen
• Positielampen van vliegtuigen en helikopters
• Radarecho's, bijvoorbeeld aan bergen, kunnen zigzaggende beelden op radarschermen opleveren

Lampen

• Weerkaatsing van schijnwerpers en/of lichtshows (bv. van discotheken of vuurtorens), tegen de wolken
• Verlichte lampions in de duisternis

Bedrog, grappenmakerij

• Opzettelijke mystificaties, trucfoto's van keukengerei enz...
• Een vlieger met lampjes in het donker

Overig

• Ontsnapte oplichtende gassen uit de aardkorst of uit vennen en poelen (bv. moerasgas)
• Vlaggen

USO's

Een variant op de term "UFO" is de USO - oftewel de Unidentified Submerged Object (ongeïdentificeerd object onder water). Meestal gaat het om meldingen in de aard van "een gloed in het water", of soms ook een "vliegende schotel" die even een duik in het water neemt. Ze worden ook geassocieerd met "spookschepen" zoals de Mary Celeste, met de Bermuda Driehoek, en met "mysterieuze" ongevallen met onderzeeërs. Net zoals het geval is met UFO-meldingen, zijn ook de USO-meldingen zo goed als altijd perfect verklaarbaar. Zo is bioluminescentie een normaal fenomeen, waarbij bepaalde diersoorten zoals inktvissen, kwallen, koralen en plankton licht uitstralen. 

Zie ook

• Ufologie
• Buitenaardse wezens
• Roswell
• Area 51

Bronnen

• http://rationalwiki.org/wiki/UFO